Elekrtonika va radiotexnika kafedrasi mustaqil ish

O’zbekiston Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT AXBOROT TEXNALOGIYALARI UNIVERSITETI.

ELEKRTONIKA VA RADIOTEXNIKA KAFEDRASI

MUSTAQIL ISH

Mavzu: O’ZGARMAS TOKLI ZANJIRLARNI KONTUR TOKLAR USULI YORDAMIDA HISOBLASH

Guruh: 692-19

Bajardi: Rahmonaliyeva Dilorom

Tekshirdi: Shodiyor Xolmonov

O’ZGARMAS TOKLI ZANJIRLARNI KONTUR \

TOKLAR USULI YORDAMIDA HISOBLASH

1. 
   Variant raqamiga (N-talabaning familyasi yozilgan tartib raqami) muvofiq sxema tanlab olinadi va elementlar parametrlarini xisoblab chiqiladi
   

E₁=M+2, V

E₂=M+5, V

E₃=M+7, V

J=1+M/10, A

R₁=5 Om

R₂=M+3, Om

R₃=M+5, Om

R₄=R₅=M+4, Om

Bu yerda M-guruh raqamining ikkita oxrigi raqami.

2. 
   Tenglama tizimi algebraik shaklda Krixgov qonuni, kontur toklar usuli (KTU) bo’yicha elektr zanjirlarini hisoblash uchun tuziladi. Barcha shaxobchalardagi toklar ifodalashning algebraik shaklda  kontur toklar usuli orqali keltiriladi.
   
3. 
   Zanjirning barcha elementlaridagi barcha shoxobchalarida tok va kuchlanishning pasayishi hisoblab chiqiladi.
   
4. 
   Quvvatlar balansining tenglamasidan foydalangan holda hisobning to’g’riligi tekshiriladi.
   

13-variant.

Variant bo’yicha datlabki olingan qiymatlar:

E₁=15 V ,

E₂=18 V,

E₃=20 V,

J=2.3 A,

R₁=5 Om,

R₂=16 Om,

R₃=18 Om,

R₄=R₅=17 Om;

Ushbu sxema uchun 3 ta tugun _, 5 ta shaxobcha mavjud.

Krixkof qonunlari bo’yicha tuzilgan tenglamalar soni

formula bilan aniqlanadi.

Kirxgof qonunlari bo’yicha tenglamalar quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi:

I₁-I₂-I₄=0 1-tugun;

I₄-I₅+J=0 2-tugun

I₁(R₁+R)+I₂R₃=E₁ 1-kontur uchun;

I₄R₄-I₂R₃=E₂-E₁ 2-kontur uchun;

3. Kontur toklar usuli bo’yicha tuzilgan tenglamalar soni quyidagiga teng bo’ladi.

N_КТУ =N_Ш - N_Т + 1 – N_ман = 5-3+1-1=2

I _k1(R₁+R+R₃) – I_k2R₃ = E₁ 1-kontur uchun;

-I_k1R₄ + I_k2(R₄+R₃) + JR₄ =E₂ 2-kontur uchun;

T englamalar tizimiga elementlar parametrlarining sonly qiymatlari qo’yilgandan keyin tenglamalar tizimini hosil qilamiz.

I_k1(5+16+18) - I_k218= 15

-I_k117+I_k2(18+17) + 2.3*17 =18

3 9I_k1- 18I_k2 = 15

-17I_k1 + 35I_k2 + 39.1 =18

39I_k1- 18I_k2 = 15

-17I_k1 + 35I_k2 = -21.1

Aniqlagichlar yordamida tenglamalar tizimini

39 -18

 = -17 35 = 39*35– 17*18 = 24 264

15 -18

₁ = -21.1 35 = 15*35 – 18*21,1 = 10 697,7

39 15

₂= -17 -21.1 = 39*(-21,1)+15*17 =-13 734,3

I_k1= ₁/=10697,7/24264 = 0,440А

I_k2=₂/ = -13734,4/24264= -0,566А

Zanjir shoxobchalardagi toklarni kontur toklari yordamida aniqlaymiz.

I₁ = I_k1= -0,44 A

I₂ = I_k1-I_k2= -0,44+0,566 = 0,126A

I₄ = I_k2= -0,566 A

I₅ = I_k2+J = -0,566+2,3= 1,734A

Krixkofning 1-qonuni bo’yicha topilgan shoxobchalardagi toklarni tekshiramiz.

I ₁-I₂-I₄=0 1 tugun uchun;

I₄-I₅+J=0 2 tugun uchun;

- 0,44–0,126+0,566= 0

-0,566–1,734 + 2,3 = 0