ƏLƏKBƏr MƏMMƏdov ceyhun yusifov iLqAr Seyfullayev vergİ

Vergİ VƏ TƏrƏqqİ
vasitəsilə vergi ödəyicilərinə - borc qalığı olan hüquqi şəxslərə
xatırlatmalar göndərməyə imkan verir. 
ABŞ hökuməti hər il iyunun 30-da yerli qəzetlərdə və (və ya)
şəhərin  veb-saytında  vergi  borcu  20  dolları  ötmüş  vergi
ödəyicilərinin siyahılarını dərc etməklə onları vergiləri vicdanla
ödəməyə psixoloji sövq edir.
Könüllü olaraq ödəmənin bütün variantları tükənməyincə,
vergi ödəyicisinə borcun alınmasının məcburi tədbirləri tətbiq
edilmir.
Çində vergi ödəyiciləri tərəfindən ödənilməmiş vergilərin (50
min yuandan az olmayan məbləğdə) radio, televiziya, qəzetlər,
jurnallar  və  ya  kompüter  şəbəkəsi    kimi  kütləvi  informasiya
vasitələri ilə bəyan edilməsindən geniş istifadə olunur.
Böyük Britaniyada Vergi borclarının yığılması departamenti
borcları  ödəmək  istəyən,  lakin  köməyə  ehtiyacı  olan,  vergi
borclarının ödənilməsinə möhlət istəyən və vergi borcunu yalnız
məcburi ödəyən vergi ödəyicilərinin maddi vəziyyətini təhlil
edir. Departament vergi ödəyicisinin davranışını daha yaxşı dərk
etmək  və  onun  ödəmə  qabiliyyətini  qiymətləndirmək  üçün
əvvəlki  borcların  yığımı  zamanı  hər  bir  vergi  ödəyicisinin
hərəkətindən (“Ödəmələrin tarixi”) və borcların yığılması üçün
qəbul  etdiyi  tədbirlərdən  irəli  gələrək  borcları  üzə  çıxarmaq
imkanlarını qurur.
Bir çox xarici ölkələrdə, xüsusilə də, ABŞ-da, Avstriyada,
Belçikada, Almaniyada, Danimarkada, Niderlandda, Norveçdə,
Portuqaliyada,  Finlandiyada,  Fransada  vergi  orqanları  vergi
öhdəliyinin icra vaxtı keçdikdən sonra məcburi tədbirlər tətbiq
etmək hüququna malikdirlər. Eyni zamanda, bəzi ölkələrdə -
ABŞ-da, Türkiyədə, İsveçdə və Yaponiyada borcun ödənilmə -
məsi riski yüksək olduğu halda tələbin icra vaxtının keçməsinə
qədər vergi borcunun məcburi yığılmasına yol verilir.
Xarici ölkələrin çoxunda vergitutma sisteminin əsasında vergi
borcunun könüllü ödənilməsi prinsipi durur. Belə ki, ABŞ-ın
vergi  orqanları  vergi  borcu  olan  vergi  ödəyicilərinə  vergi
borclarını ödəməyin beş strategiyasını təklif edir.
1.
Öhdəliyin hissə-hissə yerinə yetirilməsi: borcu ödəmək
üçün aylıq ödənişlər qrafiki tərtib olunur (zəmanətli və səmərəli

---

287