ƏLƏKBƏr MƏMMƏdov ceyhun yusifov iLqAr Seyfullayev vergİ

Vergİ VƏ TƏrƏqqİ
kombinasiyasından  ibarət  olaraq  iqtisadi-maliyyə  amilləri  və
vergi ödəyicilərinin xarakterik xüsusiyyətləri çərçivəsində isti -
fadə olunur.
Könüllü əməletmə -   əməletmənin elə bir sistemidir ki, vətən -
daşlara vergi öhdəliklərini düzgün müəyyən etməyə, gəlirləri
barədə  bəyannamələri  vaxtında,  sərbəst  və  könüllü  şəkildə
təqdim etməyə şərait yaradır, vergilərin vaxtında ödənilməsini
aşılayır.   
Vergi öhdəliklərinə əməl edilməməsi etinasızlıq, ehtiyatsızlıq,
naşılıq, vicdan səhvi, riayət etmə qabiliyyətində olmamaq və
yaxud əməletmə barədə fərqli fikirdə olma (bu mövqe təcavüzkar
fərdlərin məntiqinə daha çox uyğun gəlir) nəticəsində meydana
gəlir.
Vergi  ödəyicisinin  vergitutma  ilə  bağlı  normativ-hüquqi
aktları bilməsi, bu aktlara riayət etmək istəyinin və qabiliyyətinin
olması əməletmənin əsas şərtləridir.
Vergi Adminstrasiyasının əməletmə üzrə əlçatan alətləri:
1.
Qoruyucu vasitələr:

Vergi  ödəyiciləri  ilə  əlaqələrin  qurulması  (kommu-
nikasiya)

Öhdəliklərin müəyyən edilməsi;

Maarifləndirmə - təhsil;

Qaydalar, üsullar və siyasət
2.
İslahedici alətlər;
3.
Nəzarət alətləri:

Audit, istintaq;

Cinayət axtarışı və məhkəmə, 
Vergi öhdəliklərinə könüllü əməletmə səviyyəsinin müəyyən
edilməsi  üçün  müxtəlif  üsullardan  istifadə  etmək  olar.  Belə
üsullardan biri də büdcənin vergi daxilolmalarının cəlb edilmə
üsullarına görə strukturunun təhlilidir. 

---

254