Ekspluatatsiyasi instituti irisbekova mavluda narinbayevna xalqaro logistik

Infratuzilmaning asosiy maqsadi
tarqatish kanallarining aniqligini 
ta‘minlashdan iborat. Omborlar transport vositalari, transport tarmog‗i sig‗imini 
haddan ortiq yuk salohiyatini, transport salohiyatini hajmi, buyurtma va jihozlar 
hajmi, mahsulotlar qayta taqsimlash kanallari o‗rtasida optimal nisbatlarini saqlab 
qolish uchun mo‗ljallangan. Bunga transport vositalarida ma‘lumotlarni uzatish va 
qayta ishlash imkoniyatlarini kiritish mumkin. Logistika sohasida foydalaniladigan 
teleformat infratuzilma tarqatish kanallarining ochiqligini aks ettiradi va uni 
axborot 
oqimlari 
darajasida 
ta‘minlaydi. 
Logistika 
infratuzilmasining 
makroiqtisodiy tarkibiy qismlari yakka tartibdagi xo‗jalik yurituvchi sub‘ektlar 
tomonidan ta‘sirlanmaydi. Buning sababi, muayyan hududlarning logistika 
tizimlarida moddiy oqimlarni ta‘minlash sohasida maqbul tanlov amalga 
oshirilishiga asosan infratuzilmani cheklanishiga bog‗liq. 
Klassik iqtisodiyot an‘anaviy ravishda infratuzilma qurilmalari joylashuvi va 
umuman olganda infratuzilma tarmog‗ini loyihalash uchun ahamiyatga ega emas. 
Avval tadqiqotlar, iqtisodiy yetkazib berish va moslashish infratuzilmasi va 
transport xarajatlari nolga teng bo‗lishi yoki taxmin, yoki ko‗rib qiymati 
o‗rtasidagi talab farq barcha raqib uchun bir xil bo‗lishi uchun. Ayni paytda, son, 

---

93 
hajmi va logistika ishlatiladigan inshootlarini geografik joylashuvi, bevosita 
mijozlarga xizmat va infratuzilma tarmog‗ini bog‗liq xarajatlar darajasini ta‘sir - 
bu tarmoq uchun birinchi vazifa logistika rahbarlari mahsulot va materiallar 
iste‘molchilarga yetkazib beradi. Logistika infratuzilmasining odatdagi ob‘ektlari - 
ishlab chiqarish korxonalari, omborlar, terminallar va chakana do‗konlarni yuklash 
va tushirish. Har bir turdagi ob‘ektlarning kerakli sonini, ularning geografik 
joylashuvini va iqtisodiy funksiyalarini aniqlash logistika infratuzilmasini 
shakllantirish (loyihalash) uchun barcha tadbirlarning muhim elementidir. Maxsus 
hollarda bunday korxonalarda operatsiyalarni bajarish tegishli xizmatlar 
ko‗rsatuvchi uchinchi tomon mutaxassislariga topshirilishi mumkin. Ushbu ishni 
aslida kim bajarganiga qaramay, barcha infratuzilma ob‘ektlarini boshqarish 
jarayoni kompaniyaning logistika tizimining integratsiyalashgan elementlari 
sifatida ko‗rib chiqilishi kerak. 
Logistika infratuzilmasining shakllanishiga erishish uchun logistika 
funksiyalarini bajarish uchun kerak bo‗ladigan har bir turdagi ob‘ektlarni aniqlab 
olish kerak. Bundan tashqari, har bir saytga qancha va qaysi zaxiralarni saqlash 
kerakligi va mijozlar buyurtmalarini yetkazib berish uchun joylashtirish kerak. 
Infratuzilmani logistika tizimi va uning ishi barpo etiladigan ramka tashkil etadi. 
Shu sababli infratuzilma tarmog‗i axborot va transport vositalarini o‗z ichiga oladi. 
Xaridor buyurtmalarini qayta ishlash, inventarizatsiyani boshqarish yoki yukni 
qayta ishlash kabi alohida vazifalar doirasida amalga oshiriladi 
Logistika infratuzilmasi ta‘minot va talabning o‗zgarishiga moslashish 
uchun doimo modifikatsiyalashning ahamiyati beqiyos. Dinamik raqobat muhitida 
mahsulot turlari, yetkazib berish shartlari va ishlab chiqarish talablari doimiy 
ravishda o‗zgarib turadi. Bu aql bovar qilmaydigan, lekin individual ob‘ektlarini 
ko‗chirish uchun imkoniyatlarni tashkil etishi mumkin. Albatta, bir vaqtning 
o‗zida barcha infratuzilma birliklari logistika o‗rnini o‗zgartirish, vaqti-vaqti bilan 
barcha saytlar muvaffaqiyatli yoki yo‗qligini aniqlash uchun baholanishi kerak. 
Kompaniyaning infratuzilma tarmog‗ining eng yaxshi joylashuvini tanlovi 

---

94 
raqobatbardosh ustunliklarni qo‗lga kiritish uchun birinchi qadam bo‗lishi 
mumkin. Logistika samaradorligi bevosita infratuzilmaga bog‗liq.