Sun’iy intellaktda ekspert tizimlari
Ekspert tizimi bu ayrim mavzu sohalarida bilimlarni to‘plash va qo‘llash
uyushtirish usullari hamda vositalari majmuidir. Ekspert tizimi mutaxassislarning
yuqori sifatli tajribasiga suyangan holda qarorni tanlash chog‘ida muqobil variantlar ko‘pligi uchun yanada yuqori samaraga erishadi. Strategiyani tuzish
paytida yangi omillarni baholab, ularning ta’sirini tahlil etadi. Ekspert tizimlari sun’iy
intellektdan foydalanishga asoslangan.
Muayyan sohadagi bilimlar bilan ta’minlashi uchun biz ekspert tizimlariga tayanamiz. Biz ularni hayotimizdagi ba'zi mutaxassislar kabi ishlatamiz. Misol uchun, sog'lig'imizda muammo bo'lsa, shifokorga boramiz yoki mashinamiz ishga tushmasa, avtomexanikga boramiz. Biz shunga o'xshash tarzda ekspert tizimidan foydalanishimiz mumkin, u bizga sog'ligimiz yoki avtomobil muammosi haqida savollar beradi va bizga tashxis yoki harakat yo'nalishini taqdim etadi.
Ekspert tizimlari uchta asosiy komponentlardan iborat:
Ekspert tizimlari uchta asosiy komponentlardan iborat:
Bilim bazalari yoki qoidalar to'plami Xulosa mexanizmi Foydalanuvchi interfeysi Bu tizimda biror masala yechilganda: bilimlar bazasida kerakli qoidalar to'planadi, muayyam masalaga taalluqli to'plangan bilimlar, qoidalar asosiy ishchi xotirasida ishlanadi va yangi qonun-qoidalar natija sifatida foydalanuvchi interfeysi orqali olinadi. Birinchisi, faktik bilimdir. Bu keng tarqalgan bilimdir
Ekspert tizimini ishlab chiquvchilar bilimlar ma'lumotlar bazasini yaratish uchun ekspertlar to'plami bilan suhbat o'tkazadilar. Ikkinchi turga evristik bilim kiradi. Bu ko'proq shaxsiy bilim bo'lib, turli tajribalar va mulohaza yuritish orqali olinadi. Ular mutaxassislardan ikki turdagi bilim olishga intiladilar.
Bilimlar bazasi
Bilimlar bazasi
Bilimlar bazasi
Bilimlar bazasi yaratilgandan so'ng, u ekspert tizimi tomonidan savollarni berish va natijalarni taqdim etishda yordam berish uchun ishlatilishi mumkin.
Bilimlar bazasining bir qismi qoidalar bazasidir. Qoidalar bazasi - bu ekspert tizimi tomonidan natija yoki qaror ishlab chiqarish uchun foydalaniladigan qoidalar to'plami. Ushbu qoidalar mulohaza yuritish, muammo yoki qarorni hal qilish uchun asos sifatida xulosa chiqarish mexanizmi tomonidan qo'llaniladi.
Aksariyat ekspert tizmlarida bilimga asoslangan muharrir o'rnatilgan bo'ladi. Bu bilimlar bazasida xatolar mavjudligini tekshirish va kerak bo'lganda tahrirlangan ma’lumotlarni taqdim etish imkonini beradi.
Har bir qoida ikkita qismdan iborat bo'ladi, IF va THEN. Qoidada mantiqiy operatorlar, shu jumladan AND va OR bilan birlashtiriladigan bir nechta IF qismlari ham bo'lishi mumkin.
01 02 03 04 Xulosa mexanizmi
U foydalanuvchiga savollar beradi va ularning javobiga asoslanib, u mantiqiy chiziqqa amal qiladi. Bu keyingi savollarga va oxir-oqibat yakuniy natijaga olib kelishi mumkin.
Xulosa qilish mexanizmi asosan muammolarni hal qilish vositasidir. U muammoni hal qilish uchun qadamlarni tashkil qiladi va nazorat qiladi. Buning uchun u ko'pincha zanjir usulidan foydalanadi. U fikrlash chizig'ini hosil qilish uchun IF-THEN qoidalari deb nomlanuvchi qoidalarni birlashtiradi.
Qoidaning IF qismi shart, masalan, IF | ochman. Qoidaning THEN qismi amaldir, masalan, IF | Men ochman, THEN ovqatlanishim kerak.
Xulosa mexanizmi
Xulosa mexanizmi
Natijaga erishish uchun 2 ta usuldan foydalaniladi
Agar jarayon bir qator shartlar bilan boshlansa va zanjir yakuniy xulosaga o'tsa, bu oldinga zanjir deb ataladi. oldinga zanjir tizimida ekspert tizimi kiritilgan ma'lumotlarni oladi va uni o'z ichiga olgan bilim va qoidalarga moslashtiradi. U yakuniy maqsad yoki natijaga erishmaguncha buni davom ettiradi.
Agar jarayon ma'lum xulosa bilan boshlansa, lekin unga boradigan yo'l noma'lum bo'lsa, zanjir teskari yo'nalishda ishlaydi va bu orqaga zanjir deb ataladi. Bu holatda tizim maqsad yoki yechimga ega va xulosa chiqarish mexanizmi buni isbotlash uchun dalillarni topishga harakat qiladi.
Bu holatda tizim maqsad yoki yechimga ega va xulosa chiqarish mexanizmi buni isbotlash uchun dalillarni topishga harakat qiladi.
Foydalanuvchi interfeysi - bu foydalanuvchining ekspert tizimi bilan o'zaro aloqasi. Ular ko'pincha grafik xarakterga ega bo'lib, foydalanuvchiga javob berish imkonini beradigan tanlash jarayonlari yoki yozish usullari qatoriga ega.
Foydalanuvchi
interfeysi
Ekspert tizimlaridan foydalanish sohalari
Ekspert tizimlaridan foydalanish sohalari
Moliyaviy maslahatlar bilan ta’minlash
Kompyuter va texnologiyalar muammolarini yechish
O’simlik va qush turlarini ajratish
Tibbiy diagnostika .
Transport mexanikasi diagnostikasi.
Shashka shahnmat o’yinlari
