Ekonometrik modellashtirish qo'llaniladigan amaliy dasturlar paketlarining xususiyatlari reja

3. Iqtisodiyotda modellashtirish bosqichiari.
Modellashtirish jarayonining asosiy bosqichiari turli sohalarda, shujumladan, iqtisodiyotda ham o'ziga xos xususiyatlarga ega bo'ladi. Iqtisodiymatematik modellashtirish bitta siklining bosqichiari ketma-ketligi vamazmunini tahlil qilaylik.
Iqtisodiy muammoning qo'yilishi va uni sifat jihatdan tahlil qilish. Bubosqich modellashtiriladigan ob'ektning eng muhim xususiyatlari vaxossalarini ajratib, ularni ikkinchi darajalilaridan abstraktsiyalashni; ob'ektningtuzilmasi va uning elementlarini bog'lovchi asosiy bog'lanishlami o'rganishni;ob'ektning holati va rivojlanishini tushuntiruvchi (hech bo’maganda dastlabki)gipotezalarni shakllantirishni o'z ichiga oiadi.
Matematik modelni qurish. Bu bosqich iqtisodiy muammoniformallashtirish, uni tayinli matematik bog'lanishlar va munosabatlar(funksiyalar. tenglamalar, tengsizliklar va h.k.) ko'rinishida ifodalashbosqichidir. Odatda awal matematik modeining asosiy qurilmasi (turi) aniqlanadi, so'ngra bu qurilmaning tarkibiy qismlari (o'zgaruvchiiar vaparametrlarning aniq ro'yxati, bog'lanishlar shakii) aniqlashtiriladi.
Modelni matematik tahlil qilish. Bu bosqichning maqsadi modeiningumumiy xossalarini aniqlashdan iborat. Bu yerda tadqiqotning sof matematikusullari qo'llaniladi. Modelning analitik tadqiqotida yechimning mavjudligi,yagonaligi, yechimga qaysi o'zgaruvchilar (noma'lumlar) kirishi mumkinligi,ular orasidagi munosabatlar, bu o'zgaruvchilar qaysi doirada va qanday dastlabki shartlarga bog’iq ravishda o'zgarishi, ularning o'zgarish yo'nalishlari va shu kabi masalalar oydinlashtiriladi. Modeining analitik tadqiqoti empiric (sonli) tadqiqotiga nisbatari shunisi bilan afzalki, bunda olinayotgan xulosalarmodelni tashqi va ichki parametrlarining har xil tayinli qiymatlarida o’z kuchinisaqlaydi.
Sonli yechish. Bu bosqich masalani sonli yechish uchun algoritrnlarni ishlab chiqish, EHMlarda dasturlar tuzish va bevosita hisoblashlar o’kazishnio'z ichiga oladi. Bu bosqichdagi qiyinchiliklar, birinchi navbatda, iqtisodiymasalalarning katta hajmi, juda katta axborot massivlarini qayta ishlashzamriyatidan kelib chiqadi.