Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua

Suv ta’mini aniqlash
. Suvning ta’mi kimyoviy, bakteriologik, virusologik, radiologik 
tekshirishlardan so‘ng aniqlanadi. Suv ta’mini aniqlash uchun 15—20° gacha isitiladi. Suvni 
og‘izga oz-ozdan olib, bir necha sekundgacha ushlab turiladi. Suvning ta’mi uning tarkibidagi 
kimyoviy birikmaga qarab — achchiq, sho‘r, shirin, nordon, xlorli, baliq ta’mli (va h.k.) bo‘lishi 
mumkin.
Suvning ta’mi 5 ball darajasida baholanadi: 
5. 
Suv haroratini aniqlash
. Suvning harorati gigiyenik va fiziologik jihatdan katta 
ahamiyatga ega. Og‘iz bo‘shlig‘idan va me’da retseptorlari orqali markaziy nerv sistemasiga ta’sir 
qilishi tufayli, suvning harorati odam organizmining har xil a’zolari va sistemalarida javob 
reaksiyalarini keltirib chiqaradi. 7—12°S haroratli ichimlik suv odamga rohat bag‘ishlaydi. Suvning 
harorati 15° dan yuqori bo‘lganda odamni tetiklantiruvchi xususiyati kamayib boradi. 5° dan past 
bo‘lsa, shamollash kasalliklarini keltirib chiqarishi mumkin. Ayniqsa, suvning harorati jismoniy 
Ball 
Ta’mi 
Ball 
Ta’mi 
0 
hech kanday 
3 
seziluvchan 
1 
juda kuchsiz 
4 
yaqqol seziluvchan 
2 
kuchsiz ta’mli 
5 
kuchli 

---

Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua
166 
tarbiya o‘tkazishda katta ahamiyatga ega. Cho‘milish uchun ajratilgan suv havzalarida suvning 
harorati 22—26° bo‘lishi zarur. 
Suvning optimal harorati mikroblar ko‘payishiga imkon yaratadi. Suvning harorati suv 
haroratini o‘lchaydigan alohida termometrlar bilan aniqlanadi. 
Jadval 
Hamma vodoprovod suvlari uchun umumiy talablar 
 
№ 
Ko‘rsatkichlar nomi 
Me’yorlari 
1. 
20° haroratida ta’mi va hidi 
2 ballgacha 
2. 
Graduslar shkalasidagi rangi 
20" gacha 
3. 
Harflar bo‘yicha tiniqligi (sm larda) 
30 sm dan past 
bo‘lmasligi zarur 
4. 
Quruq qoldiq 
1000 mg/l gacha 
5. 
Umumiy qattiqligi mg/ekv 
7 mg/ekv/l gacha 
6. 
Qo‘rg‘oshin miqdori mg/l 
0,1 gacha 
7. 
Margimush miqdori mg/l 
0,05 
8. 
ftor miqdori mg/l 
1,5—1,2 
9. 
Mis miqdori mg/l 
1,0—3,0 
10. 
Rux miqdori mg/l 
5,0 
11. 
Nitrat mg/l 
10 gacha 
12. 
Mikroblar soni 
100 
13. 
Koli-indeks 
3 
14. 
Koli-titr 
300 ml 
15. 
Loyqaligi standart shkalasi bo‘yicha 
1,5 gacha 
16. 
Xlor qoldig‘i mg/l 
0,3—0,5 
17. 
Stronsiy mg/l 
7,0 
18. 
Molibden 
0,25 gacha 
19. 
Tabiiy uran mg/l 
0,6 gacha 
20. 
Radiy 226 kyuri/l 
1,10 
21. 
Xlorfenol hidi (xlorlash usulida) 
yo‘q 
22. 
Temir miqdori mg/l 
0,3 gacha 
23. 
rN reaksiyasi 
1 
6,5—8,5 
Suv tarkibida ichak tayoqchalari qanchalik ko‘p bo‘lsa, kasallik chaqiruvchi mikroblar xam 
shunchalik ko‘p bo‘ladi. Shu sababli yuqorida keltirilgan ko‘rsatkichlar qiya 
bakteriologik usullar 
deb ataladi.