Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua

Ichimlik suvga epidemiologik jihatdan baho:
1 litr suvdagi ichak tayoqchalarining soniga 
(koli-indeks), eng kam miqdor suv tarkibidagi 1 ta ichak tayoqchasiga (koli-titr) hamda go‘sht 
pepton agariga ekilgan 1 ml sinama suv 37° li termostatda 24 soat saqlangandan so‘ng o‘sgan 
koloniya soni («mikrob soni») ko‘rsatkichlariga qarab beriladi. 
Suvni ozonlash.
Ozon suvda atomar kislorod hosil bo‘lgunicha parchalanadi: O3 
^ O2 
+ O. 
Keyingi vaqtlardagi tekshirishlar shuni ko‘rsatadiki, oksidlovchi xususiyatga ega bo‘lgan ozod 
radikal (masalan 
N2O) 
hosil bo‘lishiga qadar, suvga qo‘shilgan ozon bir qancha oraliq 
reaksiyalarini o‘tkazadi. Ozonning oksidlovchi va bakteriotsidik xususiyatining xlorga nisbatan 
yuqori bo‘lishi, uning oksidlovchi potensiadining (+ 1,90 v), xlorning oksidlovchi potensialidan 
yuqori (+ 1,36 v) bo‘lgani tufaylidir. 
Suvni ozon bilan zararsizlantirish gigiyenik nuqtai nazardan eng samarali, ishonchli usul 
hisoblanadi. Jumladan rangi tozalanadi,.o‘zga hid va ta’mdan xoli bo‘ladi. SHu sababli ozonlangan 

---

Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua
167 
suvning xususiyatlari buloq suvini eslatadi. Ortiqcha miqdordagi ozon tez orada kislorodga 
parchalanib chiqib ketishi natijasida, suvda hech qanday yot birikmalar qolmaydi. 
Ozon bilan zararsizlantirish muddati 3—5 daqiqa bo‘lib, 0,5—0,6 mg/l miqdorda qo‘shilgan 
ozon etarli hisoblanadi. Organoleptik xususiyatlarini jumladan, rangini yaxshilash uchun 
ko‘rsatilgan miqdordan ko‘proq qo‘llash ham mumkin. Suvni zararsizlantirishda ozonlash usulining 
kam qo‘llanish sababi, ozonni olish uchun ko‘p elektroenergiya sarflanishidir. Lekin 
elektroenergiya etarli bo‘lgan joylarda suvni ozonlash usuli bilan za-rarsizlantirish tavsiya etiladi. 
Suvni fizikaviy usullar bilan zararsizlantirish 
Fizikaviy usullar bilan suvni zararsizlantirishga uni qaynatish, sterilizatsiya qilish, 
ultrabinafsha nurlarini, yukori shovqin, yuqori tok tezligi hamda gamma nurlarini qo‘llash kiradi.