Ekologiya va botanika kafedrasi qo`lyozma xuquqida

Makkajo`xori  (Zeya  Mays  L.) -  bo`ydor  bo`lib  o`sadigan  bir 

yillik  don  o`simligi.  Poyasining  bo`yi  1 -3  m  gacha  boradigan  va 

bundan  balandroq  bo`ladi.  Mamlakati mizning  hamma  viloyatlarida 

ekiladi.  Makkajo`xori  popugida  efir  moyi,  yog`li  moy,  glikozid, 

soponin,  vitamin  C  va  K,  flovonoidlar,  mikro  va  makroelementlar 

mavjud.  Makkajo`xori  doni  tarkibida  61,2  %  gacha  kraxmal,  4,2 -4,75 

---

10 

 

%  gacha  moy,  vitamin  B

1

,  B

2

,  B

6  

va  boshqa  birikmalar  uchraydi. 

Asosiy  ishlatiladigan  organi  uning  popugi  va  doni  bo`lib,  gullab 

turgan  mahalda  (popugi)  va  pishib  yetilganda  (doni)  yig`ib  olinadi.           

Makkajo`xori  popugidan  olinadigan  preparatlarni  o`t  haydovchi 

(xolesistit,  xolongit   va  gepatit  kasalliklarida,  o`t  haydashto`xtab 

qolgan  hollarda),  siydik  haydovchi  (buyrak -tosh  kasalligida,  qovuqda 

tosh  bo`lganda  va  istisqo  kasalligida)  hamda  qon  to`xtatuvchi  dori 

sifatida qo`llaniladi.  

 

Makkajo`xori  donidan  asosan  moy  olinadi.  Xalq  tab obatida  uni 

makkajo`xori  moyi  deb  atashadi.  Bu  moy  ateroskleroz  kasalligining 

oldini  olishda    va  davolashda  ishlatiladi.  Bundan  tashqari  qon 

tarkibidagi  xolestrin  miqdorini  kamaytiradi.  Kraxmali  turli  xildagi 

yaralarni bitkazish xususiyatiga ega.