Автотроф – организмларнинг фотосинтез ёки хемосинтез йўллари билан ҳаво ва тупроқдаги анорганик моддалардан фойдаланиб озиқланиши.
Антропоген таъсир – инсоннинг хўжалик фаолияти натижасида табиат ва унинг ресурсларига кўрсатадиган таъсири
Аутэкология – экологиянинг айрим турларнинг ташқи муҳит шароитига мослашишини ўрганадиган бўлими
Биоген моддалар – тирик организмларнинг яшаши учун зарур бўлган ва уларнинг хаёти фаолияти натижасида синтезланадиган моддалар
Биогеоценоз – 1. Ер юзаси маълум ҳудудидаги бир ҳил табиат элементларининг йиғиндиси; 2. муайян тупроқ шароитида ўсимликлар, ҳайвонлар ва замбуруғлар ҳамда айрим содда ҳайвонлардан ташкил топган микроорганизмларнинг биргаликда яшаши
Биологик маҳсулдорлик – экосистемаларнинг ҳаёт фаолияти натижаси ҳисобланиб, маълум вақт оралиғида экосистемадаги организмлар томонидан тўпланган органик моддалар
Биологик хилма-хиллик – турларнинг хилма-хиллиги, генетик хилма-хиллик, экосистемалар хилма-хиллиги.
Биомасса – тирик организмларнинг маълум майдон бирлигига тўғри келувчи оғирлик ёки энергия бирликларида ифодаланган умумий вазни
Биосфера – ҳозирги даврда яшаб, фаоллик кўрсатиб турган организмлар тарқалган қобиқ
Биота – флора(ўсимлик турлари) ва фауна(ҳайвон турлари)нинг йиғиндиси
Биотоп – нисбатан бир хил абиотик муҳит билан тавсифланувчи биоценоз эгаллаган майдон
Биотик алоқалар – биоценоздаги организмларнинг турли шакллардаги ўзаро муносабатлари.
Гетеротроф - тайёр органик моддалар ҳисобига ҳаёт кечирувчи организмлар, уларга барча ҳайвонлар, текинхўр ўсимлик турлари, замбуруғлар ҳамда кўпчилик микроорганизмлар киради.
Генофонд – маълум гуруҳдаги индивидларнинг (популяциялар, популяциялар гуруҳи ёки турнинг) барча генлари йиғиндиси
Генотип – организмнинг барча генлари йиғиндиси
Гомойотерм – ташқи муҳит ҳароратига боғлиқ бўлмаган ҳолда тана харорати доимий бўлган (иссиқ қонли) ҳайвонлар
Канцерогенлар – ҳавфли ўсмалар келиб чиқишига сабабчи бўладиган моддалар ёки физик омиллар
Консументлар – фотосинтез ёки хемосинтез йўли билан тўпланган тайёр органик моддаларни истеъмол қилувчи организмлар йиғиндиси
Коэволюция - табиат ва жамиятнинг бир-бирига мос, ўзаро мутаносиб ривожланиши
Литосфера – Ернинг устки «қаттиқ» қобиғи
Мониторинг – атроф-муҳит ҳолатининг кузатиш, баҳолаш ва олдиндан башорат қилиш тизими
Мутаген – мутацияни келтириб чиқарувчи ҳар қандай омил
Ноосфера – «ақл қобиғи», биосфера тараққиётининг юқори босқичи
Озуқа занжири – бири иккинчисига озуқа бўладиган организмларнинг кетма - кет келадиган занжир
Продуцентлар – анорганик моддалардан органик моддалар яратувчи автотроф организмлар
Популяция – бир турга мансуб бўлган индивидлар йиғиндиси ҳисобланиб, умумий генофондга эга, муайян шароитда ва майдонда тарқалган бўлади.
Редуцентлар – ҳаёт фаолияти давомида (бактериялар, замбуруғлар) органик қолдиқларни анорганик моддаларга парчаловчи организмлар
Руҳсат этиладиган миқдор-РЭМ(ПДК) - одамларнинг соғлиғи ва ҳаётига зиён етказмайдиган зарарли модда миқдори кўрсаткичи
Синэкология – экологиянинг ҳамжамоалар тузилиши, энергетикаси, динамикаси, шакилланиши, ташқи муҳит билан ўзаро алоқаси кабиларни ўрганадиган бўлими
Сукцессия –муайян ҳудудлардаги биоценозларнинг табиий омиллар ёки инсон таъсирида кетма-кет алмашиниши
Табиий ресурслар – жамиятнинг моддий, илмий-маънавий эхтиёжларини қондириш учун ишлаб чиқаришда фойдаланилаётган ёки фойдаланиш мумкин бўлган табиий объектлар, жараёнлар
Трофик алоқа – бир турнинг иккинчи тур билан озиқланишидаги муносабат
Тупроқ эрозияси – тупроқнинг табиий ёки инсон хўжалик фаолияти натижасида емирилиш жараёни. Табиий эрозия одатда жуда секин боради ва хавфли эмас. У сув ва шамол эрозияларига ажратилади
Фотосинтез – ёруғлик энергияси ёрдамида органик моддалар синтезини амалга оширувчи оксидланиш-қайтарилиш реакцияси
Экологик императив- табиат қонунларига бўйсуниш талаби
Экологик инқироз- экологик система, табиат комплексидаги мувозанат холатининг қайта тикласа бўладиган ўзгаришлар
Экологик омил – тирик организмнинг мослашиш характерига жавоб берадиган ташқи муҳитнинг ҳар қандай элементи. Унинг абиотик, биотик ва антропоген турлари ажратилади
Экосистема – организмлар ва уларнинг яшаш муҳитидан иборат табиий ёки сунъий антропоген мажмуи; ундаги тирик ва ўлик экологик таркибий қисмлар бир- бирлари билан чамбарчас боғланган
Ўлик модда – В.И.Вернадский таълимоти бўйича, унинг ҳосил бўлиш жараёнда тирик модда иштирок этмайди.
