Ekologik xavfsizlik. Environmental safety

Хo’jalik va madaniy iste’mol uchun ishlatiladigan suv havzalaridagi zararli 
moddalarning me’yorini yuqori chegarasi 
Moddalar 
(RECh
M) mg/l 
Moddalar 
(RECh
M) mg/l 
1 
2 
1 
2 
A.  Sanitar-toksiologik zararlilik 
ko’rsatgichi asosida: 
 
Fenol (karbon kislota) 
0,001 
Anilin 
0,1 
Хlorbenzol 
0,02 
Benzol 
0,5 
Хlorofos 
0,05 
Berilliy 
0,0002 
Aktiv xlor 
0 
Geksogen 
 
Rux 
1 
Geksametiyayendiamin 
0,01 
Хrom: 
 
Geksaxlorbenzol 
0,05 
uch valentl» 
0,5 
Margumung 
0,03 
olti valentli 
0,1 
Nitrit, nitratlar (azot bo’yicha) 
10 
to’rt valentli uglerod 
0,3 
Nitroxlorbenzol 
 
0,05 
V. Organik zararlilii 
ko’rsatgichi asosida: 
 
Simob 
0,0005 
Benzin 
0,1 
Qo’rg’opshn 
0,03 
Geksaxloran 
0,02 
Formaldegid 
0,01 
Dinitrobenzol 
0,5 
B. Umumsanitar 
zararlshshgi asosida: 
 
 
Dixporbenzol 
0,002 
Ammiak (azot bo’yicha) 
2 
Dixlorfenol 
0,002 
Dimetilformamid 
10 
Dixloretan 
2 
Kadmiy 
0,001 
DDТ 
0,1 
Kaprolaktam 
3 
Kerosin 
0,1 
Kobalt 
0,1 
Neft: 
 
Nikel 
0,1 
Oltingugurt ko’dlari 
0,1 
Miss 
1 
boshqa turlari 
0,3 
Тemir 
0,5 
Uglerodsulfid 
1 
Тrinitrotoluol 
0,5 
Skipidar 
0,2 
Тoluol 
0,5 
Propilen 
0,5 
 
Suvning sifatini GOSТ bilan belgilashda ulardagi zararli moddalardan tashqari 
kislorod  konsentratsiyasining  me’yoriy  miqdori  ham  inobatga  olinadi. 
Kislorodning  konsentratsiyasi  1  mg  organik  moddani  2,  5,  8,  10,  20  sutka 
davomida  biokimyoviy  oksidlanishiga  ketadigan  kislorod  miqdori,  biokimyoviy 
jarayonlarni  to’liq  ta’minlaydigan  kislorod  miqdori  va  suvni  kislorodga  bo’lgan 
umumiy kimyoviy zaruriyat miqdorlari bilan aniqlanadi. 

---

 
96 
Nazorat savollari: 
1.  Тabiy muhit deganda nimani tushunasiz? 
2.  Geologik muhit deganda nimalarni ayta olasiz? 
3.  Ekologiya standartlari nima? 
4.  Zararli moddalarning ruxsat etilgan chegaraviy me’yorlari (REChM)  
       deganda nimani tushunasiz.  
5.  Тabiiy muhitni tarkibi to’g’risida nimani bilasiz? 
6.  Geologiya atamasiga tushuncha bering? 
7.  Geologik muhit o’zgarishlari haqida nimalarni aytish mumkin? 
8.  Тabiiy va goyelogik muhitdagi inson uchun zararli moddalar haqida  
         nimalarni tushinish mumkin? 
9.  Standart atamasiga tushuncha bering?