Ekologik omillar yig’indisi organizmlarning o’sishi, rivojlanishi, yashab qolishi, organizmlarning ko’payishiga sabab bo’ladi, ularning mavjudlik sharoitini tavsiflaydi. Termofillar jumlasiga haroratning yuqori shartli chegarasidan past haroratda yashay olmaydigan va ko’paya olmaydigan organizmlar kiradi (ko’pincha haroratning shunday chegarasi 18-200S qabul qilinadi). Kriofillar jumlasiga (yoki termofoblar) teskari, faqat nisbatan past haroratda (100S baland bo’lmagan) yashash va ko’payish qobiliyatiga ega bo’lgan organizmlar kiradi. Mezoterm organizmlar o’rtacha qiymatdagi haroratli omillarda yashay oladi. Mezotermlarga mo’tadil kenglikdagi bir qancha turlar kiradi. - Ekologik omillar yig’indisi organizmlarning o’sishi, rivojlanishi, yashab qolishi, organizmlarning ko’payishiga sabab bo’ladi, ularning mavjudlik sharoitini tavsiflaydi. Termofillar jumlasiga haroratning yuqori shartli chegarasidan past haroratda yashay olmaydigan va ko’paya olmaydigan organizmlar kiradi (ko’pincha haroratning shunday chegarasi 18-200S qabul qilinadi). Kriofillar jumlasiga (yoki termofoblar) teskari, faqat nisbatan past haroratda (100S baland bo’lmagan) yashash va ko’payish qobiliyatiga ega bo’lgan organizmlar kiradi. Mezoterm organizmlar o’rtacha qiymatdagi haroratli omillarda yashay oladi. Mezotermlarga mo’tadil kenglikdagi bir qancha turlar kiradi.
Organizmlarning asosiy massasi aktiv termoregulyatsiya faoliyatiga ega bo’lmaydi. Uning aktivligi tashqi tomondan oladigan issiqlikka, tanasining harorati esa atrof muhit haroratiga bog’liq. Ana shunday organizmlar poykiloterm yoki ekzoterm deb ataladi. Qushlar va ko’pincha sut emizuvchilar atrof - muhitni o’rab turgan haroratga bog’liq bo’lmagan holda doimiy haroratni ushlab turish qobiliyatiga ega (biokimyoviy reaktsiyalarning issiqligi hisobiga. Ana shunday organizmlar gomoyoterm (yoki) endoterm nomlarini olgan. Abiogen omillarni chuqurroq o’rganishga qiziquvchilar (Odum, 1986; Svetnik va boshq. 1987; Dedyu, 1990 va boshqalar) monografiya va ma‘lumotnomalar orqali tanishish mumkin. - Organizmlarning asosiy massasi aktiv termoregulyatsiya faoliyatiga ega bo’lmaydi. Uning aktivligi tashqi tomondan oladigan issiqlikka, tanasining harorati esa atrof muhit haroratiga bog’liq. Ana shunday organizmlar poykiloterm yoki ekzoterm deb ataladi. Qushlar va ko’pincha sut emizuvchilar atrof - muhitni o’rab turgan haroratga bog’liq bo’lmagan holda doimiy haroratni ushlab turish qobiliyatiga ega (biokimyoviy reaktsiyalarning issiqligi hisobiga. Ana shunday organizmlar gomoyoterm (yoki) endoterm nomlarini olgan. Abiogen omillarni chuqurroq o’rganishga qiziquvchilar (Odum, 1986; Svetnik va boshq. 1987; Dedyu, 1990 va boshqalar) monografiya va ma‘lumotnomalar orqali tanishish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |