Ekologik omillar

Ekologik omillar tasnifi. Ekologik omillar odatda jonsiz (abiotik) tabiat omillari, jonli (biotik) tabiat omillari turkumga bo’linadi. Muhitning ekologik omillarini batafsil tasniflash I.N. Ponomaryova (1978) tomonidan taklif etilgan. Bu taklif 1 jadvalda keltirilgan. Ba‘zi mualliflar antropogen omillarni (ularning muhimligi va o’ziga xosligidan kelib chiqib) alohida turkumga ajratishadi. 1 – jadvalda keltirilgan tasniflash biogeotsenozni ekotop va biogeotsenozga hamda uning komponentlarini tuzuvchilarga bo’lishga to’liq mos keladi.

• Ekologik omillar tasnifi. Ekologik omillar odatda jonsiz (abiotik) tabiat omillari, jonli (biotik) tabiat omillari turkumga bo’linadi. Muhitning ekologik omillarini batafsil tasniflash I.N. Ponomaryova (1978) tomonidan taklif etilgan. Bu taklif 1 jadvalda keltirilgan. Ba‘zi mualliflar antropogen omillarni (ularning muhimligi va o’ziga xosligidan kelib chiqib) alohida turkumga ajratishadi. 1 – jadvalda keltirilgan tasniflash biogeotsenozni ekotop va biogeotsenozga hamda uning komponentlarini tuzuvchilarga bo’lishga to’liq mos keladi.

• www.arxiv.uz

• www.arxiv.uz

Abiotik omillar. Muhitning muhim (asosiy) abiotik omillari iqlim (harorat, yorug’lik, havo, bosim), tuproq, muhitning kimyoviy tarkibi va tabiiy, oziq-ovqat resurslarining mavjudligidir. Lekin aslida epitet g’oyatda shartli ravishda «muhim» hisoblanadi, shunday qilib, qayd etilgan abiotik omillar shu ma‘noda teng huquqligi, hattoki ulardan birontasi bo’lmasa tirik organizmlar uchun halokat hisoblanadi (istisno tariqasida: masalan, geterotrof - o’simliklar yorug’lik bo’lmasa ham rivojlanadi).

• Abiotik omillar. Muhitning muhim (asosiy) abiotik omillari iqlim (harorat, yorug’lik, havo, bosim), tuproq, muhitning kimyoviy tarkibi va tabiiy, oziq-ovqat resurslarining mavjudligidir. Lekin aslida epitet g’oyatda shartli ravishda «muhim» hisoblanadi, shunday qilib, qayd etilgan abiotik omillar shu ma‘noda teng huquqligi, hattoki ulardan birontasi bo’lmasa tirik organizmlar uchun halokat hisoblanadi (istisno tariqasida: masalan, geterotrof - o’simliklar yorug’lik bo’lmasa ham rivojlanadi).

• www.arxiv.uz

• www.arxiv.uz