Ehtimolliklar nazariyasi va matematik statistika

Masalan asl qiymati «a» noma’lum boigan fizik kattalikni o‘lchash tajribasini ko‘raylik (masalan, a — biror samoviy jism diametri). Tajriba natijalariga bir qancha tasodifiy faktorlar ta’sir

164

qiladi (o‘lehash asbobining aniqligi, muhit harorati, va h.k.). Shu-ning uchun &~oMchash natijasi (kuzatuv) X k = a + zk ko‘rinishda boMib, bu yerda zk —oMchashda yoM qo'yiladigan tasodifiy xato-likdir. Odatda, yuqorida aytilgan tasodifiy ta’sirlarni inobatga olin-ganida, zk ko‘p sondagi har biri juda katta boMmagan tasodifiy xatolar yigMndisi ko‘rinishida boMadi. Shuning uchun markaziy limit teorema asosida Xk ni taqriban normal taqsimotga ega degan taxminni ayta olamiz.
Aniqlanishi kerak boMgan noaniqlik haqida aytilgan va tekshi-rilishi lozim boMgan gipoteza asosiy gipoteza deyiladi (odatda uni nolinchi gipoteza deb atalib, //p bilan belgilanadi).
Statistik gipotezalarni tekshirish deganda, biz shunday qoidani tuzishimiz kerakki, bu qoidaga binoan tanlanma natijalariga aso­ slanib asosiy gipoteza //0 ni yo qabul qilishimiz yoki rad etishimiz kerak.