Egilish. O‘zakning ko‘ndalang kesim yuzasidagi ichki kuch faktorlari. Sof egilish. Egilish. Egilishda deformasiyalar

bunda - balka xavfli kesimidagi eguvchi moment; [] - balka materiali uchun ruxsat etilgan kuchlanish.
Agar balka materiali cho’zilish va siqilish uchun har xil qarshilik ko’rsatadigan, chunonchi, mo’rt materiallardan yasalgan bo’lsa va kesim shakli neytral o’qqa nisbatan nosimmetrik bo’lsa (9.4 - shakl, b), balka cho’ziluvchi va siqiluvchi zonalar uchun alohida - alohida tekshirilishi kerak:
(17.12)
bunda _ch - cho’zilishdagi normal kuchlanish; _s - siqilishdagi normal kuchlanish.
(9.12) formulada keltirilgan qarshilik momentlari quyidagi formulalar yordamida aniqlanadi (9.4 - shakl,b):
va
Balkaning mustahkamlik sharti (17.4) ga muvofiq, quyidagi uch xil masala hal qilinishi mumkin:
1. Agar balkaga qo’yilgan kuchlar va balkaning ko’ndalang kesim o’lchamlari ma’lum bo’lsa, xavfli kesimlarning eng katta kuchlanishlari topilib, balkaning mustahkamligi tekshiriladi:
(9.13)
Bu kuchlanishlar balka materiali uchun ruxsat etilgan kuchlanishdan 5% gina farq qilishi mumkin, aks holda balkaning mustahkamligi yoki materialning tejalishi ta’minlanmay qoladi.
2. Agar balka materiali va ko’ndalang kesim o’lchamlari ma’lum bo’lsa, balka ko’tara oladigan kuchni topish mumkin bo’ladi. (9.11) formula asosida ni hisoblash kerak:
(9.14)
Xavfli kesimning eguvchi momenti ni balkaga qo’yilgan kuchlar bilan bolab, qo’yilishi mumkin bo’lgan tashqi kuchlar aniqlanadi.
3. Agar balka materiali va unga qo’yilgan kuchlar ma’lum bo’lsa, balkaning mustahkamligini ta’minlovchi ko’ndalang kesimni tanlash va uning o’lchamlarini topish uchun (9.11) formuladan zarur qarshilik momentini aniqlash kerak:
(9.15)

Topilgan qarshilik momenti bo’yicha kesimning shakliga qarab, yuqoridagi formulaga shu shakl qarshilik momentining geometrik ifodasi qo’yiladi va undan kerakli o’lchamlar aniqlanadi. Agar balka prokat po’latdan yasalgan bo’lsa (9.15) formuladan hosil bo’lgan qarshilik momenti W_x ning qiymatiga ko’ra balkaning ko’ndalang kesim o’lchamlari GOST jadvalidan olinadi (qo’shtavr, shveller va boshqalar).