86
XULOSA VA TAKLIFLAR
Ma„lumki, turizm dunyo mamlakatlarida milliy iqtisodiyotga salmoqli
daromad keltiruvchi sohalardan biri hisoblanadi. Butunjahon Sayyohlik
tashkilotining ma„lumotlariga ko‟ra mazkur soha daromadi yiliga 1,5 trillion
AQSH dollarini tashkil etadi.
Keyingi yillarda davlat tuzilmalarining turizmga nisbatan munosabati keskin
o‟zgarmoqda. Ular turizmda milliy iqtisodiyotning inqirozdan chiqishi, bozor
hududini shakllantirish, davlat byudjetiga katta mablag‟lar tushishining amaliy
usuli, bo‟sh vaqtdan oqilona foydalanish, dam olish vaqtini mazmunli o‟tkazish
shakli va xalqni mamlakatning tarixiy-madaniy qadriyatlariga jalb qilish usulini
ko‟rmoqdalar. Xorijiy mutaxassislar respublikamizning uning nodir tabiiy
resurslari va tarixiy-madaniy merosi tufayli turistik jihatdan istiqboli porloq
malakatlar jumlasiga kiritadilar.
Shu boisdan ham, turizm o‟zida jahon iqtisodiyotining murakkab va
majmuaviy sohalarini mujassam etganki, bu iqtisodiyot tarmoqlariga sezilarli ta„sir
o‟tkazadi. Chunki, turizm valyuta tushumlarining yagona manbai hisoblanadi.
Uning sharofati bilan iqtisodiy taraqqiyot yuqori darajasi va xalq turmush
farovonligi qo‟llab-quvvatlanib turiladi.
Xorazm viloyatida turizm hamda turistik xizmatlarning tobora rivojlanib
borishi natijasida so‟nggi yillarda uning noan„anaviy turlari - ekoturizm,
agroturizm, arxeologik, etnografik, diniy turizm, ekstremal sharoitlar turizmi va
boshqalar shakllana boshladiki, bugungi kunda mazkur yo‟nalishlar mutaxassislar
tomonidan tez taraqqiy qilayotgan sohalar sifatida baholanmoqda. Ayniqsa, bugun
ko‟pchilikning diqqat-e„tiborida bo‟layotgan va turizmning eng istiqbolli turlaridan
biri ekoturizm jadal rivojlanmoqda.
Shuningdek, turizm yagona tizim sifatida rivojlanmoqda va mamlakatimiz
byudjetiga salmoqli daromad keltiradi. Hamda ushbu sohada ko‟pchilik turistik
xizmatlar ko‟rsatish bilan bog‟liq jismoniy va yuridik shaxslarga yordam korsatadi.
Turizm faqat eng yirik va iqtisodiyotning eng dinamik holatda rivojlanayotgan
87
sektorlaridan biridir. Uning tez sur„atlarda o‟sishi bilan yuz yillikning
iqtisodiyfenomeni sifatida tan olingan.
Darhaqiqat, viloyatda turistik xizmatlarga o‟sib borayotgan talab, eng avvalo
ijtimoiy-iqtisodiy sabablar bilan izohlanadi. Bularning jumlasiga transport
taraqqiyotidagi o‟sish va uning arzonlashishi, valyuta cheklovlarining
kamaytirilishi yoki bekor qilinishi va viza rejimining liberallashtirilishi kabilarni
kiritish mumkin.
Bu borada birinchi Prezidentimizning ―2013-2015 yillarda Xorazm
viloyatida turizmni rivojlantirish dasturi to‟g‟risida‖gi qarori vohaning ijtimoiy-
iqtisodiy taraqqiyotida muhim ahamiyat kasb etmoqda. Vazirlar Mahkamasi
tomonidan ushbu qaror ijrosi yuzasidan qabul qilingan dastur bo‟yicha viloyatda
keng ko‟lamli ishlar olib borilmoqda. Sayyohlikni jahon talablari darajasiga to‟liq
olib chiqilishini ta„minlay oladigan mazkur chora-tadbirlar xalqaro turizm bozorida
mamlakat salohiyatini namoyish etishdan tortib, malakali mutaxassislar
tayyorlashgacha bo‟lgan keng ko‟lamli vazifalarni qamrab olgan.
Ana
shulardan
kelib
chiqib,
Xorazm
viloyati
turizm
sohasini
rivojlantirishning
mintaqaviy
xususiyatlarini
yoritishda
turizm
sohasini
rivojlantirishning nazariy-uslubiy asoslariga to‟xtalib o‟tish joiz. Ishda ushbu
jihatlarni o‟rganish turizm tushunchasi va uning mohiyati, turizm turlari va uning
asosiy xususiyatlari hamda turizm sohasini rivojlantirishda turistik tashkilotlarning
o‟rnini ochib berish kabilar orqali amalga oshirildi.
Shuningdek, Xorazm viloyati turizmini rivojlantirishning yo‟nalishlari va
xususiyatlari o‟z navbatida Xorazm viloyatida turizm sohasini rivojlantirishning
hozirgi holati tahlili, turizmini rivojlantirishda infratuzilma tarmoqlarining tutgan
o‟rni hamda turizmni rivojlantirish yo‟nalishlari va istiqbollariga ajratilib tadqiq
qilindi.
Biroq, Xorazm viloyatida turizm sohasini rivojlantirishning hozirgi holati
tahlili turizm bilan bog‟liq o‟zgarishlar va rivojlanish jarayonlarini ko‟rsatadi. Shu
boisdan ham, bugungi kunda Xorazm viloyatida turizmni rivojlantirish bilan
bog‟liq bo‟lgan masalalarga katta e„tibor berilib, uning turistik salohiyatidan
88
samarali foydalanish yo‟llari shakllanmoqda. Buni yanada takomillashtirish
maqsadida O‟zbekiston Respublikasi Prezidenti va hukumatining bir qancha
farmon va qarorlari, viloyatlarda esa uning ijrosini ta„minlashga bag‟ishlangan
qarorlari qabul qilindi.
Xususan, O‟zbekiston Respublikasida turizm sohasini o‟rta muddatli
istiqbolda rivojlantirishni konsepsiyasini amalga oshirish bo‟yicha Xorazm
viloyatining 2017-2021 yillarda amalga oshiriladigan chora-tadbirlar dasturi ishlab
chiqilib, ushbu dasturning tarkibi va maqsadi manfatdor vazirlik va idora
tashkilotlar bilan kelishish uchun Turizmni rivojlantirish davlat qo‟mitasiga taqdim
qilindi.
Umuman olganda, Xorazm viloyatining turizm salohiyatini rivojlantirishda
infratuzilma tarmoqlari ham alohida o‟rinni egallaydi hamda bu turistik
mahsulotlarning ishlab chiqarishdagi umumiy shartlarining birlashgan majmuasi
hisoblanadi. Natijada, ushbu o‟zgarishlar mintaqada turizmni rivojlantirish
yo‟nalishlarini belgilash va istiqbollarini aniqlashga olib keladi.
Yuqoridagilardan kеlib chiqib, Xorazm viloyatida turizm sohasini
rivojlantirishni takomillashtirish maqsadida quyidagi yo„nalishlardagi takliflarni
amaliyotga joriy qilish lozim:
- viloyatdagi turistik ob'еktlarni aniqlash, ulardan samarali foydalanishga
qaratilgan chora-tadbirlarni ishlab chiqish;
- turizm infratuzilmasiga ta'sir qiluvchi omillarni aniqlash va ularning ijobiy
ta'sirini izlab topish;
- turistik tashkilotlar o„rtasidagi iqtisodiy munosabatlarni uyg„unlashtirib
borish va yanada yaxshilash;
- turistik biznеsni barqaror rivojlantirish.
89
Do'stlaringiz bilan baham: |