Ecologiya MurodovSh lot doc



Download 1,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet171/230
Sana07.01.2022
Hajmi1,2 Mb.
#327613
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   230
Bog'liq
Ecologiya Murodov Sh 2005

 

 

126 


155 


www.qmii.uz/e-lib 

 

www.qmii.uz/e-lib 



 

  

rivojlanish traektoriyasini yo’qotadi. 



  

Shunday  qilib,  antropogen  ta‘sir  etish  yig’indisi, 

insoniyatni  g’alati  attraktor  holati,  biosferaning  bifurkatsiya 

nuqtasiga  yaqinlashtiradi,  shundan  keyin  o’tmish  tajribalari  

asosida    kutilmagan  holatlar  yig’indisi  vujudga  keladi.  Ana 

shunday  holatlardan  biri  –  biosferaning  va  insoniyatning 

o’zini halok bo’lishidir. 

  

Ekologiyada  bu  kritik  nuqtadan  bifurkatsiyadan  qochish 



imkoniyatlaridan biri, bu - global miqyosda kelishgan holda tabiat 

va  inson  boshqaradigan  jamiyatining  rivojlanishida  biosferadan 

noosferagacha to’liq o’tishidir. 

Agar  o’quvchi  bugungi  kunda  ekologiyaning  bosh 

masalasi  hisoblangan  bu  g’oyani  chuqur  o’rgansa,  mualliflar 

o’zlarining vazifalarini qisman bo’lsada bajargan hisoblaydilar.  

Ekologik  tizimni  o’rganishga  qaratilgan  yondashuvning 

yana  bitta  metodologik  kamchiligi  mavjud.  Ko’p  holatlarda 

ekotizimlar biologik  jihatidagina o’rganiladi. Biroq hozirgi kunda 

ekologiya  biologiya  doirasidan  chiqqanligini  e‘tiborga  olsak, 

bunday  yondashuvni  konstruktiv  va    progressiv  deb  atab 

bo’lmaydi. 

Shunga bog’liq holda, dunyoning moddiy birligi qonuniga, 

V.I.Vernadskiyning  Yer  tarixida  jonli  va  jonsizlikning  chuqur 

o’zaro bog’liq kontseptsiyasiga yana bir  marta e‘tiborni qaratishni 

hohlardik.  Bunda  Yer  tarixini  keng  mazmundagi  harakat 

(o’zgaruvchanlik,  dinamika,  evolyutsiya,  oqim  –  bu  ham  

harakatning sinonimlari) sifatida tushunmoq kerak. 

V.I.Vernadskiyning  kontseptsiyasi  tabiiy  hodisalarning 

mohiyatini  bilishning  yangi  sifat  bosqichlarini  ko’rsatib 

qolmasdan,  hatto    tsivilizatsiya  tarixiga  ham  ta‘sir  etdi.  Agar 

I.Nyuton  birinchi  bo’lib,  harakat  to’g’risidagi  umumiy  g’oyalarni 

qatorli  matematik  sxemaga  aylantirgan  bo’lsa,  Ch.Darvin  esa 

birinchi  bor  harakatlar  (evolyutsiya)  g’oyasini  tirik  materiyalar 

to’g’risidagi  fanga  joriy  etdi.  V.I.Vernadskiy  birinchi  bo’lib, 

barcha  evolyutsion  jarayonlarning  Yerda  sodir  bo’ladigan  birlik 

g’oyasini  ta‘riflab  berdi,  jonlini  jonsiz  bilan  birlashtirib  bugungi 

kunda  ko’pgina  masalalarda  ekologiya  bilan  birlashadigan,  yangi 

tana)–tarkibida  DNK  (dezoksiribonuklsin  kislotasi)  mavjud 

bo’lgan  yadro  xo’jayrali  elementlardan  tuzilgan  bo’lib,  unda 

organizmlarning 

nasldan-nalsga 

o’tadigan 

ma‘lumotlari 

to’plangan.  Genlar  chiziqli  tartibda  joylashgan  bo’ladi  (2-7 

boblar). 



246.Xromosfera 

(yunoncha  chroma  –  rang,  bo’yoq  va  sphaira  - 

shar)  –  fotosfera  va  halqa  o’rtasidagi  qalinligi  7-8  ming  km 

bo’lgan  quyoshli  atmosfera    qatlami.  Quyosh  to’liq  tutilgan  

vaqtda  Quyosh  atrofida  yorug’  halqa  ko’rinishida  kuzatiladi  (7-

bob). 



Download 1,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   230




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish