E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/334
Sana23.01.2022
Hajmi12,93 Mb.
#403727
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   334
Bog'liq
Jahon tarixi

Fashizmning
mohiyati
43


anglatadi.  1919-yilda  Italiyada  birinchi  ja h o n   urushining  sobiq  askarlari 
o ‘z  m anfaatlarini,  haq-lniquqini  him oya  qilish  uchu n  kurashuvchi  tashkilot 
tuzdilar.  Bu  tashkilot  «Fashi di  kom battim ento»  («Kurash  uyushmasi»,  «Qu- 
roldoshlar  kurash  uyushm asi»)  deb  atalgan.  Tashkilot  a ’zolari  «fashistlar», 
harakat  esa  «fashizm»  nom ini  olgan,  u  turli joyda  turli  nom   bilan,  m asalan, 
G erm aniyada  «natsistlar»,  deb  atalgan.
Fashizm ning  m ohiyatini  uning quyidagi  belgilari  yaqqol  tasvirlab beradi. 
U ning  birinchi  belgisini  o ‘ta  m illatchilik  tashkil  etadi.  Fashistlar  uchun 
millat  m anfaati  boshqa  har qanday  m anfaatdan  ustun  turadi.  U lar jam iyatni 
sinflarga  b o ‘Imaydi.  X o‘sh,  nim a  uchun  m illatchilik G erm aniya va  Italiyada 
boshqa  davlatlardagiga  nisbatan  kuchli  b o ‘lgan  edi?
U lar  birinchi  jah o n   urushi  oqibatlarini  o'zlari  uchun  qattiq  haqorat, 
milliy tuyg‘uning  mislsiz tahqirlanishi,  deb qabul qilgan edilar.  N em is  millati 
Versal  shartnom asi  shartlariga  toqat  qila  olm ayotgan  edi.
Italyan  m illati  esa  o ‘zini  «g‘oliblar  ichidagi  m ag‘lub»,  deb  hisoblardi. 
C hunki  A n tan ta  tarafida  urushda  ishtirok  etgan  g ‘olib  Italiya  urushda 
ko ‘zlagan  m aqsadlariga  erisha  olm agan  edi.
G erm aniyada  m illatchilik  irqchilik  bilan  q o ‘shilib  ketgan  edi.  N atsistlar 
fikricha,  butun  insoniyat  tarixi  —  bu,  turli  m illatlar  va  irqlar  kurashi  tarixi 
edi.  Bu  kurashda  faqat  kuchlilargina  g ‘olib  chiqadi.  M ag‘lublar  qism ati  yo 
o ‘lim, yo g‘oliblarga bo ‘ysunishdir.  Q udratli  irq — bu  nemis millatiga  mansub 
b o ‘lgan  oriy,  n o rd ik   irqdir.  U larn in g   tarixiy  m issiyasi  b u tu n   dunyoga 
hukm ron  b o ‘lishdir.
F ashizm ning  yana  bir  belgisi  uning  o ‘ta  agressivligidir.  0 ‘ta  m illatchilik 
va  irqchilik  sharoitida  shunday  b o ‘lishi  tabiiy  edi.  Fashizm ga  xos  b o ‘lgan 
yana  bir  belgi  davlat  hokim iyati  oldida  sig‘inish,  unga  sajda  qilish  edi. 
Fashizm   uchun  bu  milliy  ruhni  m ujassam lashtiradigan  qudrat,  barqarorlik 
va  tartibn ing   kafolati  edi.
Fashistlar  —  to talitar  tartib,  y a’ni  jam iyat  hayotining  barcha  sohalari 
to ‘la davlat  nazoratiga olingan tartib tarafdori edilar.  G erm aniya fashizmining 
om m aviy  asosini  Birinchi  jah o n   urushida  eng  k o ‘p  ja b r  k o ‘rgan  tabaqalar
—  hunarm andlar,  dehqonlar,  urush  faxriylari,  ishsizlar,  ertangi  hayoti qanday 
bo ‘lishidan  c h o ‘chib qolgan  ishchilar tashkil  etdi.  Yirik  kapital esa fashizm ni 
q o ‘llab -q u w a tla d i.
Fashistlar  ichki  siyosatining  asosiy  y o ‘nalishini 
fashizm ning  m ohiyati  belgilab  berdi.  B inobarin, 
fashizm   hokim iyat  tepasiga  kelgach,  A.  G itler 
hukum ati  birinchi  navbatda  siyosiy  dem okratiyani  y o ‘q  qilishga  kirishdi. 
Bu  m aqsadni  ro ‘yobga  chiqarish  uchu n  har  qanday  jirk an ch   vositalarni 
ishga  soldi.  X ususan,  siyosiy  partiyalar  faoliyatiga  b arham   berish  uchun
1933-yil  23-fevralda  Reyxstag  binosiga  o ‘t  q o ‘yishni  uyushtirdi  va  aybni 
kom m unistlarga  ag‘darib,  bolgariyalik  G .  D im itrovni  sud  qildi.  Lekin  uni 
oqlashga  m ajbur  b o ‘ldi.  Fashistlar  ochiq  terro r  yo ‘liga  o ‘tdilar.

Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   334




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish