E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»

Estoniya  Respublikasi
A holining  61,5  foizini  estonlar  tashkil  etgan  Estoniyada  vatanparvarlik 
harakati  q o ‘shiqlarini guruhlarga birlashib  ijro etish —  «kuylayotgan  inqilob» 
dan  boshlandi.  A tro f-m uhitni,  m am lakat  fuqaroligini,  tili  va  m adaniyatini,
297

---

sh u n in g d ek ,  re sp u b lik a  iq tiso d iy o tin i  h im o y a  q ilish g a  d a ’vat  etu v ch i 
chiqishlarning  kuchayib borishi  1988-yilda  Milliy frontning tashkil  etilishiga 
olib  keldi.  1988-yil  noyabrida  Oliy  Kengash  Estoniya  m ustaqilligi  to ‘g ‘risi- 
dagi  deklaratsiyani  qabul  qildi  va  Tallin  osm onida  milliy  bayroq  hilpiray 
boshladi.  Kelasi  yil  yanvarida  eston  tiliga  davlat  tili  m aqo m ini  berish 
to ‘g‘risida,  m ay  oyida  esa  iqtisodiy  m ustaqillik  to ‘g‘risidagi  q o n u n lar  qabul 
qilindi.
1990-yil  m art  oyida  Oliy  Kengash  saylovlarida  Milliy  front  va  uning 
ittifo q ch ilarin in g   g ‘alabasi  Savisaar  boshchiligidagi  koalitsion  h uk u m at 
tuzilishiga  olib  keldi.  Estoniyada  joylashgan,  SSSR  hukum ati  tasarrufida 
b o ‘lgan  korxonalarning  90  foizi  respublika  boshqaruvi  ostiga  o ‘tdi.
K uzda  E stoniya  R espublikasi  m ustaqilligini  60  dan  o rtiq  davlatlar, 
jum ladan,  SSSR   ham   tan  oldi.
1996-yilda  L.  M eri  p re z id e n tlik k a   qay ta  sayland i.  H o k im iy atn in g  
m ustahkam lanishi  islohotlarni  am alga  oshirishga  im kon  yaratdi.
M ulkni  oldingi  egalariga  qaytarib  berish  to ‘g‘risidagi  q o n u n lar  ham da, 
eng  asosiysi,  davlat  korxonalarini  sotish  (64  foiz)  va  unda  ishlayotganlarga 
topshirish  y o ‘li  bilan  am alga  oshirilgan  xususiylashtirish,  yer,  qurilishlar va 
korxonalarga  m ulkchilikning  kengayishida  yordam   berdi.  Bu  katta  kuch  va 
vaqtni  talab  qildi.  Davlat  o ‘zining  ixtiyoridagi  m ulkning  15  foizinigina  o ‘z 
ixtiyorida saqlab qoldi.  A m m o,  shu bilan birgalikda,  iqtisodiy barqarorlikning 
ta ’m inlanishi  xorijiy  investitsiyalarni  jalb  etishga  k o ‘maklashdi.
Faqat  1997-yildan  boshlab  investitsiyalar  va  yangi  texnologiyalar  oqim i 
ishlab  chiqarishning,  xususan,  elektronikaning  o ‘sishini,  m ehnat  u nu m do r- 
ligining  ortishini  jadallashtirdi.  Estoniya  aholi  jo n   boshiga  investitsiyalar 
hajm i,  ishlab  chiqarishning  yangilanish  va  o ‘sish  su r’atlari,  keyinchalik  har 
bir fuqaro  boshiga o ‘rtacha  darom ad  ko ‘rsatkichlari  b o ‘yicha  XX asr oxiriga 
kelib,  m intaqadagi  boshqa  davlatlarni  ortda  qoldirdi.
Estoniya  Y evropa  Ittifoqi  bilan  shartnom a  tuzib,  iqtisodiyotni  rivojlan- 
tirishning  qisqa  m uddatli  dasturini  q o ‘lla b -q u w a tla sh   b o ‘yicha  ish  olib 
borm oqda.  U  Yevropa  Kengashiga  qabul  qilingach,  Y EX H T  ishida  faol 
ishtirok  etm o qda  va  Rossiya  Federatsiyasida  im periyachilik  kayfiyati  paydo 
b o ‘lishidan  xavfsirab,  o ‘z  xavfsizligini  N A TO ga  a ’zo  b o ‘lish  orqali  m ustah- 
kam lashga  intilm oqda.  Lekin  m am lakat  oldida  q ato r  m u am m o lar  turibdi. 
U lardan  biri  milliy  m asaladir.