b o ‘linib ketishi «Sovuq urush» ning boshlanishi G erm aniya taqdi-
riga ta ’sir etm ay qolm adi. P otsdam konferensiyasi
q a ro rla ri b ajarilm ad i. G e rm a n iy a m u a m m o si
AQSH va SSSR m anfaatlari keskin to'q nash gan m uam m oga aylandi. Bu
to ‘qnashuv G erm aniyaning b o ‘linib ketishini m uqarrar qilib q o'y d i. Yangi
sharoitda A Q SH G erm aniyani G ‘arbning ishonchli tayanchiga aylantirish-
ga intildi. Shuning uchun ham SSSR ning kechagi ittifoqchilari G e rm a-
niyaning iqtisodiy qudratini susaytirish m aqsadidan voz kechdilar.
G ‘arbiy G erm aniyadan tovon evaziga sanoat korxonalarini olib chiqib
ketish to ‘xtatildi. (U atigi 5 foizga bajarilgan edi, xolos.) «M arshall rejasi»
ishlab c h iq ila y o tg a n id a A Q S H un g a G ‘arbiy o k k u p a tsiy a z o n a la rin i
q o ‘shishga muvaffaq bo‘ldi. C hun ki, endi G ‘arb uchun iqtisodiy jihatd an
qudratli G erm aniya nihoyatda zarur edi.
Tovon t o ‘lashning to ‘xtatib q o ‘yilishi SSSR va uning kechagi ittifoq-
chilari o ita sid a g i m unosabatni yanada keskinlashtirdi. Biming ustiga, G ‘arb
davlatlari o ‘zlarining okkupatsiya zonalarini birlashtirdilar va unda 1948-
yilning 20-iyunida separat pul islohoti o ik azd ilar.
Reyxs m arka o in ig a nem is m arkasi joriy etildi. G ‘arbiy okkupatsiya
zonasida yashayotgan aholining h a rb irig a eski 60 m arkani yangi 60 m arkaga
aylantirishga ruxsat etildi. Qolgan h ar 100 eski m arkani 6,5 yangi m arkaga
alm ashtirish m um kin edi.
B uning natijasida m uom aladagi pul hajm i kam ayishiga erishildi. Bu
esa, o ‘z navbatida, inflatsiyani to ‘xtatish im konini berdi. Shu tariq a iqtisodiy
hayotni tiklash uchun zarur sharoit yaratildi. Pul islohoti o ik azilish ig a
javoban SSS R G ‘arbiy Berlinni qam al qildi. Shu bah o n ad a G ‘arb davlatla-
ri o ‘z zonalarida G erm aniya davlatini tezroq tuzishga harakat qildilar.
1948-yilning sen tab r oyida o i k a p arla m en tla ri saylagan p arla m en t
kengashi chaqirildi. G erm aniya Federativ Respublikasi Konstitutsiyasi ishlab
chiqildi. U shbu Konstitutsiya 1949-yil 8-m ay kuni qabul qilindi. K onstitut-
siyani hokim iyat tasdiqlagach, 23-m aydan boshlab kuchga kirdi.
K onstitutsiya G ‘arbiy G erm aniyani dem okratik, federativ davlat, deb
e i o n qildi. Davlat hududi 10 ta o ik a g a b o iin d i. U larning har biri o ‘z
K onstitutsiyasi, qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi ham da sud hokim iyatlariga
ega edi.
B oshqarish shakliga k o ‘ra G F R parlam ent Respublikasi b o iib qoldi.
Oliy q o n u n chiqaruvchi hokim iyat (parlam ent) Federal parlam ent deb ataldi.
U ikki palatali edi. Quyi palata — bundestag 4 yilga saylangan. Yuqori
palata — bundesrat esa o ik a parlam entlari tayinlaydigan vakillardan iborat
b o id i. B on n shahri m am lakat poytaxti deb belgilandi. D avlat b o sh lig i
prezident edi. Biroq uning huquqlari cheklandi. U davlat va millat birligi
ram zi b o i i b qoldi, xolos. 1949-yilning avgustida bundestagga birinchi saylov
o ‘tkazildi. U nda X D I—XSl va G S D P deyarli bir xil o ‘rin egalladilar. 7-
sentabr k u n i bundestag G F R K onstitutsiyasini tasdiqladi. 2 0-sentabr kuni
201