E в oc ита ва билв


Kuchlanish stablizatorlari



Download 2,38 Mb.
bet6/9
Sana01.07.2022
Hajmi2,38 Mb.
#728051
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Лаборатория иши Электр таъминоти Адхамов Акром 150 19

Kuchlanish stablizatorlari. Elektron aparaturalarning ta’minlash manbalarini loyihalashda ta’minlovchi kuchlanishning stabill bo‘lishi talab qilinadi. Ta’minlovchi kuchlanishning sekin yoki tez tebranishlari (pulsatsiyalar) elektron qurilmaning ish rejimlarini va ko‘rsatgichlarini keskin o‘zgartiradi. Ta’minlovchi tarmoq kuchlanishi va chastotasining tebranishlari, yuklanishining o‘zgarishi, to‘g‘rilangan kuchlanish pulsatsiyalari, atrof muhit namligining o‘zgarishlari va hokazolar ta’minlovchi kuchlanish nostabilliklarining sabablari bo‘lishi mumkin. Masalan, 0.1 % aniqlik bilan o‘lchovchi qurilmaning ta’minlovchi kuchlanish nostabilligi 0.01 % dan ko’p bo‘lmasligi lozim.
Kuchlanish stablizatorlarining asosiy ko‘rsatkichlari quyidagilardan iborat.
Foydali ish koeffisienti, yuklanishda ajralayotgan quvvatning kirish quvvatiga nisbati.
 (2.1)
Stablizatsiya koeffisienti, yuklanish qarshiligi o‘zgarmas bo‘lganda stablizator kirishidagi kuchlanish  nisbiy o‘zgarishining yuklanishdagi kuchlanish  nisbiy o‘zgarishiga nisbati.
 (2.2)
Chiqish qarshiligi, kirish kuchlanishi o‘zgarmas bo‘lgan holda yuklanish tokining o’zgarishi natijasida kuchlanishning qanchaga o‘zgarishini belgilovchi kattalik
 (2.3)
Elektron apparaturalarni ta’minlovchi kuchlanish stablizatorlarining chiqish qarshiligini mumkin qadar kichik bo‘lishiga harakat qilinadi, aks holda qurilmaning ko‘rsatkichlari o‘zgarib ketadi.
Yuqori darajadagi stablizatsiya koeffisientiga ega bo‘lgan kuchlanish stablizatorlari tarkibida, volt-amper tavsifnomasida kuchlanish tokka kuchsiz bog‘liq bo‘lgan nochiziqli element bo‘lishi lozim. Teshilish sohasida ishlovchi yarim o‘tkazgichli stablitron shunday volt-amper tavsifnomaga ega (2.1 – b, rasm).
Eng oddiy parametrik kuchlanish stablizatorining sxemasi 2.1 – a rasmda tasvirlangan. Parametrik deb atalishining sababi shundaki, stabliztorning ko‘rsatkichlari to‘liqligicha stablitronning ko‘rsatkichlari bilan belgilanadi.
Sxemadagi kirish kuchlanishining yoki yuklanish tokining o‘zgarishi yuklanishga parallel ulangan stablitron orqali o‘tayotgan tokning o‘zgarishiga olib keladi, undagi kuchlanish deyarli o‘zgarmaydi.
Haqiqatdan ham kirish kuchlanishi sxemadagi Rb ballast qarshilik va VD stablitronda taqsimlanadi, ya’ni
 (2.4)
bunda  stablitron va yuklanish orqali tokning o‘tishi natijasida ballast qarshilikda yuzaga kelgan kuchlanish tushuvi.
Stablitron voltamper tavsifnomasi Ist.min va Ist.max sohasida stablitrondagi kuchlanish u orqali o‘tayotgan tokka deyarli bog‘liq bo‘lmaganligi sababli kirish kuchlanishining o‘zgarishi Rb rezistordagi kuchlanish o‘zgarishiga taxminan teng bo‘ladi.



2.1-rasm. a) Parametrik kuchlanish stablizatorining elektrik prinsipial sxemasi, b) volt-amper tavsifnomasi.

Bu holda yuklanish  toki o‘zgarmas bo‘lganligidan kirish kuchlanishi o‘zgarishini


(2.5)
ko‘rinishda yozish mumkin, ya’ni  kirish kuchlanishining o‘zgarishi stablitron tokining  qadar o‘zgarishiga olib keladi.
Yuklanish qarshiligi o‘zgargan holni ko‘rib chiqamiz. Faraz qilaylik, yuklanish qarshiligi kamayib, u orqali o’tayotgan tok ortgan bo‘lsin. Kirish kuchlanishi o‘zgarmagan holda kirish toki

doimiy bo‘lishi lozim, ya’ni yuklanish toki qancha ortsa, stablitron orqali o‘tayotgan tok shunchaga kamayadi.
Parametrik kuchlanish stablizatorining chiqish qarshiligi stablitronning volt-amper tavsifnomasidagi ishchi qismining RD differensial qarshiligi bilan aniqlanadi,
 (2.6)
stablizatorning chiqish kuchlanishi stablitron kuchlanishiga teng  bo’lganligidan yuklanish tokining o‘zgarishi esa stablitron orqali o‘tayotgan tokning o‘zgarishiga teng bo’ladi .
Parametrik kuchlanish stablizatorining stablizatsiya koeffisientini aniqlaymiz. Buning uchun  deb yozib, (2.5) ifodani hisobga olgan holda uning (2.2) ifodaga muvofiqligidan stablizatsiya koffisientini aniqlash mumkin.
  . (2.7)
Oxirgi (2.7) ifodadan ko‘rinadiki Rb qarshilikni oshirish bilan stablizatsiya koeffisientini oshirish mumkin. Biroq kattaliklarning aniq qiymatlariga ko‘ra (2.1) ifodaga asosan Rb qarshilikni
 (2.8)
ifoda bilan aniqlash mumkin, bunda  stablitronning nominal toki.
Oxirgi (2.8) ifodaga ko‘ra Rb qarshilikni  oshirish uchun Ukr kuchlanishini oshirish lozim bo‘ladi. Biroq bu Kst stablizatsiya koeffisientining kamayishiga olib keladi. Shunga ko‘ra parametrik kuchlanish stablizatorlarining stablizatsiya koeffisientini 50 dan oshirib bo‘lmaydi. Stablizatsiya koeffisientini stablitronlarni ketma-ket ulash bilan oshirish mumkin.
Sxematik jihatidan parametrik kuchlanish stablizatorlari oddiy bo’lib, ishonchli ishlaydi. Ularning asosiy kamchiligi stablizatsiya koeffisiyetining kichikligi (xususan katta yuklanish toklarida) va chiqish kuchlanishini boshqarish imkoniyatining yo’qligidir.

Download 2,38 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish