E nerge t ikas I a. I. Karshibayev

5.11. Rasm. Kompressor bosimni indikatorli quvvat isrofining 
koeffitsientiga bog‘liqligi. 
5.9.
 
Elektr energiyani tejash usullari. 
 
Siqilgan havoni uzatish qurilmasida elektr energiya sarfini 
kamaytirishda quyidagi usullardan foydalaniladi: 
-
kompressorli o‗rnatmaning nominal ishchi bosimini kamaytirish; 
-
porshenli havo kompressorlarining rezonansli tezligini oshirishni 
ta‘minlash; 
-
pnevmo qabul qilgichgacha siqilgan havoni isitish; 
-
eski konstruktsiyali kompressorlarni yangi va yuqori F.I.K. li 
kompressorlariga almashtirish; 
-
pnevmo qabul qilgichlarni elektr asboblariga almashtirish; 
-
ekspluatatsiya tizimlari texnologiyalarini takomillashtirish. 
Kompressorli o‗rnatmaning nominal ishchi bosimini kamaytirish. 
Korxonaning siqilgan havo iste‘molchilari har xil ishchi bosimi darjalariga 
egadir. Bunda turli xil darajadagi bosimni tarmoqning turli xil qismlarida 

---

293 
(rasm 5.12.a.) gi sxemasi orqali qabul qilinadi. Ushbu sxemada drosseldagi 
energiya isrofi (kVt*s/yil) quyidagi formula orqali topiladi: 
1
2
1,1(
)60
367200
c
e
np
M
i
A
A
Gt
W
    

 
(5.42) 
Bu yerda, A
1
, A
2
– 1 m
3
toza havoni siqish, kgm/m
3
; kompressor 
haraktyeristikasi orqali bosimga bog‗liqligi aniqlaniladi, A(R); G – 
kompressorga havo berilishi, m
3
/min, t – bir yilda kompressorning ishlash 
vaqti, soat; 
,
,
c
e
пр
  
- elektr tarmog‗i, elektr uzatilishi va elektr 
dvigatelining F.I.K. (0,8-0,99); 
м

- kompressorning mexanik F.I.K. (0,85-
0,95); 
i

- indikatorning F.I.K.; 1,1 – koeffitsient.