E. I. Musaboyev, A. Q. Bayjanov Yuqumli kasalliklar epidemiologiya va parazitologiya Tibbiyot kollejlari uchun o ‘quv qo ‘llanma «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»

Chaqaloqlarga infeksiya yuqtirgan onalardan perinatal yuqtirish yo‘li bilan o‘tishi mumkin (infeksiyaning transplatsentar o‘tishi).

Mazkur guruh gepatitlari uchun mavsumiylik xarakterli emas.

A gepatit — enteral yuqish mexanizmi va epidemik hamda spo­radik tarqalishlar xususiyatiga ega bo‘lgan antroponoz infeksiyalar uchun xarakterli bo‘lgan asosiy qonuniyatlarga mos keladi. Asosan bolalar (umumiy kasallanishning 70—80% i) kasallanadi. Lekin bolalar hayotining dastlabki 6—12 oyida kasallanmaydilar. Buning sababi ular onadan o‘tgan immunitet hisobiga himoyalangan bo‘ladilar.

Kasallikning tipik va atipik hamda subklinik shakllari bilan kasallangan bemorlar infeksiya manbai hisoblanadi. A virus najasda, siydikda va qonda uchraydi. A virusli gepatit bilan og‘rigan bemor yashirin davrning oxirida, sariqlikdan oldingi davrda va sariqlik davrining birinchi 10 kunligida yuqtirish bo‘yicha xavflidir. Sariqlik davri boshlanishi bilan virusning tashqariga ajralib chiqishi kamaya boshlaydi va to‘xtaydi. Epidemik jarayonni faol ushlab turishda kasallikning kam belgili sariqsiz kechadigan shakllari asosiy rol o‘ynaydi.

Kasallik boshqa ichak infeksiyalaridagi kabi peroral yo‘l bilan yuqadi. A gepatitni to‘liq asos bilan «iflos qo‘llar kasalligi» ga kiritish mumkin, chunki virus organizmga iflos qo‘llar orqali kiradi (ifloslangan buyumlarga tekkan vaqtda). Shuningdek, zararlangan suv va oziq-ovqatlarni iste’mol qilish natijasida ham kasallikning tarqalish hollari kuzatilishi mumkin. Kasallikka kuz-qish mav- sumiyligi xos (sentabr-noyabr). Davriy kasallik 8—10 yil intervallar bilan ko‘payadi. A gepatitdan keyin paydo bo‘ladigan immunitet umr bo‘yi saqlanadi.

Yuqorida aytilganlardan tashqari E gepatitga yana quyidagilar xos: eng ko‘p uchraydigan yuqish yo‘li suv orqali, bemorlarning yoshi o‘rtacha 15—40 yoshni tashkil etadi.