E. Egamberdiev

 
Ko’chmas mulk lizingining xususiyatlari bo’lib
, lizing kompaniyasini 
mulkka egalik qilish huquqini ta’minlash yoki ishlab chiqarish ob’ektlarini 
qurilishida ishtirok etish maqsadida uni keyinchalik sanoat va savdo korxonalariga 
ijaraga topshirishdir. 
Er uchastkalari va boshqa tabiiy ob’ektlar va ushningdek qonun bo’yicha erkin 
muomala qilish man etilgan yoki ularga munosabat bildirishning maxsus tartib-
qoidasi o’rnatilgan mulklar 
lizing ob’ekti bo’la olmaydi.

---

132
 
Ko’chmas mulk lizingining afzalliklarini chet el iqtisodchilari quyidagicha 
aniqlaydilar: 
1. 
Ijarachilar dastlab katta harajatlarsiz yangi zamonaviy texnika va 
texnologiyalardan foydalanish imkoniyatiga ega bo’ladilar. 
2. 
Ijaraga olingan mulkdan foydalanish hisobiga olingan foydadan lizing bo’yicha 
to’lovlar olib boriladi va bu to’lovlar ijara to’lovi banligi ijara to’lovi bo’lganligi 
uchun soliqqa tortilmaydi. 
3. 
Ijara to’lovlari miqdori shartnoma tuzish vaqtida aniqlanganligi tufayli u valyuta 
kursining bank protsentini o’zgarib turishiga bog’liq bo’lmaydi.
Lizing bo’yicha hisob-kitob ishlarini tayyorlashda dastgohlar joriy baholarda 
(ya’ni shu yilda amal qilayotgan bahoda) hisoblanadi, kelasi yillardagi pul 
tushumlaridan olinadigan ijara haqi esa shartnomani amal qilish davridagi 
dastgohlarga qo’yilgan bahoni o’zgarmasligi natijasida inflyatsiyani kamayish 
vositasi bo’lib qoladi (inflyatsiya ta’sirida bo’ladi). 
4. 
Lizing korxona resurslarini ko’paytirish imkoniyatini beradi (bosha 
imkoniyatlar, manbalar bo’lmaganda). 
5. 
Shartnoma tuzayotgan ijarachi bankdan bir qator moliyaviy va moliyaviy 
bo’lmagan, axborot, huquqiy va boshqa hizmatlar olish imkoniyatiga ega 
bo’ladi. 
Shunday qilib, ijara-sotuvchilar va xaridorlar o’zaro aloqa bog’lashining 
muhim bozor mexanizmi hamda ishlab chiqaruvchilar bilan iste’molchilarni kredit 
aloqalarining zamonaviy shakli bo’lib yuzaga keladi.