E. Egamberdiev

 
Lizing operatsiyalari ishtirokchilari, ya’ni sub’ektlari bo’lib,
moliya 
tashkilotlari - kommertsiya banklari, O’zbekiston banklari assotsiatsiyasi, turli xil 
fondlar, chet el investorlari, moliya institutlari; korxona, ishlab chiqaruvchi, 
dastgohlarni etkazib beruvchi, yoki tovar sotuvchi - ya’ni mehnat vositalari yoki 

---

131
ko’chmas mulkning har qanday egasi; mehnat vositalarini ijaraga oluvchi har qandan 
korxona, jismoniy shaxs, tadbirkorlar, mehnat vositalarini ijaraga beruvchi 
ixtisoslashgan, lizing kompaniyalari, firmalar hisoblanadi. 
Demak, lizing sub’ekti bo’lib lizing beruvchi, lzing oluvchi va sotuvchi 
tomonlar hisoblanadi.
 
Tadbirkorlik faoliyati uchun ishlatiladigan 
Lizing 
operatsiyasining ob’ekti bo’lib
omborlar, har qanday iste’mol qilish mumkin 
bo’lmagan, shu jumladan korxonalar mulk majmualari, transport vositalariva boshqa 
ko’chib yuradigan va ko’chmagan mulklar bo’lishi mumkin. Lekin qurilish ko’p vaqt 
talab qilganligi tufayli ijarachi shartnoma talablariga ko’ra, birinchidan, keyinchalik 
to’lanadigan ijara haqi hisobidan avans to’lab qo’yishi; ikkinchidan, shartnoma 
muddatidan avval faoliyati tugab qoladigan bo’lsa, ijara ob’ekti lizing kompaniyasi 
(firmasi)ga ob’ektni (mulkni) qaytarib berishi, ijarachi esa qolgan qarzlarini to’lashi 
(qoplashi) zarur. 
 
Lizing xususiyatlaridan yana biri shundaki,
lizing kompaniyalarida lizing 
operatsiyalarini amalga oshirish uchun mablag’lari etishmaydi. Shuning uchun, 
lizing operatsiyalarida ko’pincha jalb qilingan mablag’lar keng qo’llaniladi. 
Rivojlangan xorijiy mamlakatlarda lizing operatsiyalarining 85 foizi jalb qilingan 
mablag’lar hisobidan amalga oshirilishi qayd qilinadi. Bunda, bankning uzoq 
muddatli ssudalari jalb qilinadi. Ijarachi ijaraga berilayotgan (yoki olinayotgan) 
uskunalar qiymatining 80 foizigacha hajmda o’zoq muddatli ssuda oladi va bu 
uskunalarni sotib oladi. Bunda ijaraga berilayotgan uskunalar va ijara to’lovlari 
berilgan ssudalar uchun ta’minlangan hisoblanadi.