Dunyo iqtisodiyotida investitsiyalar

Dunyo iqtisodiyotida investitsiyalar.

|Bugungi jadal rivojlanayotgan davrda dunyo mamlakatlari iqtisodiy taraqqiyotida investitsiyalarning tutgan o`rni beqiyos. Investitsiyalarga jahon iqtisodiyotining harakatlantiruvchi mexanizmi sifatida qaralmoqda. Hech bir davlat, mamlakat yo`qki investitsiyalar kirib bormagan yoki investitsiya oqimi uchun kurash kechmagan bo`lsa. Xosh investitsiya nima va uning jahon iqtisodiy taraqqiyoti uchun ahmaiyati nimalarda namoyon bo`ladi? Ushbu maqolam orqali investitisiyalar va ularning jahon iqtisodidagi tutgan o`rni haqida to`xtalib o`taman. Investitsiya bu iqtisodiyotni rivojlantirish maqsadida o`z mamlakatida yoki chet davlatda kapital qiymatini saqlab qolish yoki uni o`stirib borish shuningdek, tikilgan investitsiya mablag`laridan naf olish maqsadida iqtisodiy ijtimoiy loyiha va dasturlarga uzoq muddatli kapital kiritishdir. Invistitsiya loyihalariga mablagʻqoʻyuvchilar — investorlar deb ataladi va davlat, kompaniya, korxona, chetellik fuqarolar yoki mahalliy aholi (jismoniy shaxslar) ham investor boʻlishi mumkin. Invistitsiya vazifasini pul, qimmatli qogʻozlar (aksiya, obligatsiya, sertifikat, veksel), yer, bino, inshoot kabi moddiy boyliklar va intellektual mulk boʻlgan ilmiy kashfiyotlar, ixtirolarva bajfrishi mumkin. Investitsiyalarning quyidagi turlari mavjud:

davlat invistitsiyasi bu kabi investitsiya — davlat byudjeti va moliya manbalari hisobidan kiritiladi;

chet el investitsiyasi bu investitsiyalar — xorijiy davlatlar, banklar, kompaniyalar, tadbirkorlar tomonidan kiritiladi;

xususiy investitsiya bu kabi investitsiylar esa — xususiy, korporativ xoʻjalik va tashkilotlar, fuqarolar mablagʻlari, shu jumladan, shaxsiy mablagʻlar hisobidan qoʻyiladi.

Investitsiyalarning qo`yilish shakliga ko`ra ham bir nechta turlari mavjud: Ular quyidagilar:

Moliyaviy portfel – bu turdagi investitsiyalarga qimmatli qog`ozlar aksiya, obligatsiyalarni sotib olishga qo`yiladigan investitsiyalar kiradi.

Ikkinchi turdagi investitsiya turi Real investitsiya – bu turdagi investitya moddiy ishlab chiqarish sanoat, qo`shma korxona, qurilish shu va shu kabi boshqa moddiy ashyoviy faoliyat turlariga uzoq muddatli investitsiyalar kiradi.