дон яшай бошлади. Генри Уортинг Каупервуд масъулрок ла-
возимда ишлай бошлагандан буён унинг алокалари узлуксиз
кенгайиб борди ва у аста-секин бообру одамга айланди. У уз
банкининг куплаб йирик ишкибозлари билан танишлар орт-
тирди, хизмат юзасидан унга
бошка банкирларнинг хам уй-
ларида булишига тугри келганидан, уни энди “уз одами” деб
хисоблай бошлашганди - Кушма Штатлар банкида хам, Дрек-
селлар, Эдвардслар ва бошка банкларда хам у ёт эмасди. Вар
на банкларда уни мустахкам молия ташкилоти вакили деб би-
лар эдилар ва у хамма жойда жуда аклдан Худо берган одам
булмаса-да, олий даражадаги халол ва ботартиб ишбилармон
сифатида донг таратди.
Ёш Каупервуд отасининг машгулотларига
тобора чукур-
рок кириб бормокда эди. Х,ар шанба куни унга банкка тез-тез
келиб туриши учун рухсат берилганди ва у маклер ишлари кан-
дай олиб борилиши, турли-туман когозлар кандай эпчиллик би
лан алмаштирилишини зур кизикиш билан кузатарди. Бу барча
бойликлар каердан келаётганини, мижозлар хисоби деб банк
ка нима учун мурожаат килишларини, банк нима учун бундай
хисоб юргизиши-ю, одамлар олган пулларини нима килишла
рини билишга уринар эди. Угли ишига кизикаётганидан мам-
нун ота унга хар бир ишни эринмай тушунтирар эди, шу
боис
Фрэнк анча эрта - ун-ун беш ёшлар оралигида Америка молия
тизими хакида тулик тасаввурга эга булди ва штат банки нима
дегани ва у Миллий банкдан нимаси билан фарк килиши, ма-
клерлар нима иш килади, акция нима дегани ва унинг киймати
нима учун бекарор булади - хаммасини билиб олди. У пулнинг
алмашув воситаси сифатидаги ахамиятини узича аниклай бош
лади ва хар кандай киймат асосий
- олтин кийматига боглик
равишда хисоб килинишини англаб етди. У табиатан молиячи,
сармоядор эди, бу кийин хунар билан боглик хамма нарсани
у шоир энг нозик кечинмалари, туйгуларнинг барча хилла-
рини илгаб олгандек, эсида саклаб колар эди. Олтин - бу ал
машув воситаси - шу нарса уни узига каттик тортарди.
Унинг кандай кулга киритилишини отасидан билиб олган
бола купинча тушида узининг
олтин келтирувчи пайконлар
эгаси булганини курар ва уйгонгач, тушининг унгга айланиб
10
колишига интик булар эди. Акция ва облигациялар унда озмун-
ча кизикиш уйготмади; у устига суврати туширилган когоз-
га хам арзимайдиган акциялар ва уз кийматидан анча юкори
бахоланувчи бошка акциялар хам борлигини билиб олганди.
- Мана, углим, карагин-а,
- деди бир куни ота, - бунака
когозлар бизнинг юртларда хадеганда учрайвермайди.
Гап юз минглик заёмни таъминлашга учдан икки кийматга
куйилган Британия Ост-Индия компанияси акциялари устида
борарди. Улар накд пулга мухтож булган бир филаделфиялик
магнатга карашли эди. Ёш Каупервуд бир даста пулни ута ки
зикиш билан айлантириб карай бошлади.
Do'stlaringiz bilan baham: