Доривор ўсимликларни ўстириш ва етиштириш

ТИКАНАКЛИ КОВУЛ – КАПЕРС КОЛЮЧИЙ
 - 
CAPPARIS SPINOSA
 L
Ўсимликнинг тарқалиши. 
Тиканли ковул йўл бўйлари-
да, тоғолди адирларида, аҳоли яшаш пунктларида, темир 
йўл бўйларида ўсади. Ўзбекистоннинг барча вилоятларида 
учрайди. Тиканли ковул Европанинг мезотермик туманла-
ридан Монголиянинг ксеротермик 
чўлларигача бўлган ҳудудларда 
ўсиб ривожланади.
Агротехник тадбирлар. 
Ўсим-
ликнинг табиий захираларига зиён 
етказмаган ҳолда, унинг плантация-
ларини ташкил этиш зарур. Бунинг 

---

67
Доривор ўсимликларни ўстириш ва етиштириш
41–
китоб
учун июль-ноябрь ойларида ўсимликнинг пишиб етилган 
мевалари териб олиниб, уруғлари ажратилади. Бир туп кўп 
йиллик ковулдан 100 гр гача уруғ олинади. Уруғ йиғиш жара-
ёнида, унинг сифатини аниқлаш учун мутахассис иштирокида 
амалга ошириш мақсадга мувофиқ.
Тиканли ковул ўсимлигининг плантациясини ташкил 
этиш учун 1 га майдонга 3-4 кг уруғ сарфланади. Уруғлар куз 
ёки эрта баҳорда лалми ёки қурғоқчил ерларда стратифи-
кация қилинган ҳолда экилади. Экилган уруғлар май ойида 
униб чиқади. Уруғларнинг униб чиқиш қобилияти 80-90% ни 
ташкил этади. Ўсимликда иккинчи чин барг ҳосил бўлгандан 
кейин бегона ўтлардан тозаланади. Униб чиққан ниҳоллар 
биринчи йилнинг ўзидаёқ ҳосилга киради. 
Ўсимликнинг уруғини 3-4 см чуқурликда экилиб, 1 га 
майдонда 10 000 дона кўчат бўлиши керак.
1 га майдондан биринчи йили 300 кг, иккинчи йили уч-
тўрт баробар кўп, учинчи йилдан бошлаб гектаридан 21 
центнердан ҳосил олинади.
АЧЧИҚ ЭРМОН – ПОЛЫН ГОРЬКАЯ 
–
ARTEMISIA ABSINTHIUM
 L
Ўсимликнинг тарқалиши. 
Аччиқ эрмон
 
Ўзбекистоннинг 
деярли барча ҳудудларида, хусусан, адир ва чўл минтақала-
рида ҳам тарқалган. Аччиқ эрмон ариқ бўйларида, йўл ёқа-
ларида, томорқаларда, уй яқинларида етарлича нам бўлган 
тупроқларда ўсади. 
Ўсимлик уруғлари ёрдамида, қўшимча ён куртаклари 
орқали ҳам кўпаяди. Ёруғсевар ўсимлик бўлиб, ҳосилдор ва 
нам тупроқларни хуш кўради.

---

68
100 китоб тўплами