Dori vositalarining olinish yo’llari va yaratish istiqbollari. O’zbekistonda dori vositalarini yaratishning asosiy yo’nalishlari. Mavzuni o’rganishdan maqsad

O’zR kimyo farmatsevtika ilmiy – tekshirish instituti (O’zKFITI)

Asosiy yo’nalishlari:

1. 
   O’simlik xom-ashyosi asosida va sun'iy yo’l bilan yangi dori moddalar ishlab chiqish;
   
2. 
   O’zbekistonda ishlab chiqarilmaydigan mavjud preparatlarni ishlab chiqish;
   
3. 
   Yangi dori turlarini yaratish;
   
4. 
   MXlarni ishlab chiqish;
   
5. 
   Dori moddalarning tajriba va tajriba-sanoat partiyalarini chiqarish.
   

Yangi dori moddalar (altseum, maidin, sofoflavin, fitat kobalta, fensulkal, dixlotazol, benzketoon, xiperol) va 5ta mavjud preparatlar (validol, ko’mir, glitsiram, nikotin kislotasi, emoksipin)
Fensulkal (sintetik) – yalig’lanishga qarshi
Emoksipin – kardiotonik.
Ko’mir – enterosorbent (mevalar danagidan)
Altseum – yo’talga qarshi
Xiperol – safro haydoovchi (zveroboy)
Momdin – jo’xori popugidan olingan peshob haydovchi va qon to’xtatuvchi.
Sofoflavin – yapon soforasidan olingan,vit R xususiyatiga ega
Fitin (fitat kobalta) – anemiyaga va jigar kasaliga qarshi vosita.
Kavergal – antigipoksik preparat.


O’zR FA qoshidagi O’simlik moddalari kimyosi instituti (O’MKI)

Institutning asosiy yo’nalishlari:

1. 
   O’simliklardan olingan bioregulyatorlarni kimyoviy o’rganish va ular asosida tibbiyotda qo’llash uchun dori preperatlarini yaratish;
   
2. 
   O’simliklarni himoyasi uchun zarur bo’lgan yuqori samarali kiyoviy vositalarni izlash va ishlab chiqish.
   

Hozirgi kunga kelib olib borilgan izlanishlar natijasida tibbiyotga bir qancha dori preparatlari tatbiq etildi, bularga:

1. 
   Aklezin – antiaritmik vosita.
   
2. 
   Galantamin gidrobromid – xarakatlanish jarayonlarini tiklovchi vosita.
   
3. 
   Dezoksipeganin gidroxlorid – nerv tizimini tinchlantiruvchi vosita.
   
4. 
   Likorina gidroxlorid – yo’talga qarshi vosita.
   
5. 
   Tsitizin - nafas olishning reflektor to’xtab qolishida ishlatiladigan vosita.
   
6. 
   Protopin gidroxlorid – surunkali gepatitni davolovchi vosita.
   
7. 
   Psorolen – vitiligo kasalligining teri pigmentatsiyasida.
   
8. 
   Psoberan – vitiligo kasalligining teri pigmentatsiyasida va gnezdovoy pleshivosti.
   
9. 
   Ekdisten –astenik va astenodepressiv xolatlarda organizm tonusini oshiruvchi vosita.
   
10. 
    Kukumazim– keng dioradagi proteolitik vosita.
    
11. 
    Tefestrol – estrogen xususiyatli vosita.
    
12. 
    Allapinin – antiaretmik vosita.
    

Yuqorida sanab o’tilgan ilmiy markazlardan tashqari yana quyidagi ilmiy izlanishlarni olib borayotgan tashkilotlarni sanab o’tishimiz mumkin.

• 
  Eksperimental biologiya va genetika instituti.
  
• 
  Zardob va vaksina instituti.
  
• 
  Yuqumli kasalliklar epidemiologiyasi ITI.
  
• 
  Gemotologiya ITI.
  
• 
  Kriminalitsika markazi ITI.
  
• 
  Immunologiya ITI.
  
• 
  Ftizioterapiya ITI.
  
• 
  Rentgenologiya ITI va boshqalar.
  

Shuningdek dori vositalarini ishlab chiqish bo’yicha quyidagi farmatsevtik korxonalarni sanab o’tishimiz mumkin.

• 
  “Uzkimyofarm” OAJ
  
• 
  “Uzbiofarm” OAJ
  
• 
  “Texnofarm” MChJ
  
• 
  “Galenika” MChJ
  
• 
  “Dorivor o’simliklar” MChJ
  
• 
  “Novofarma plyus” KK MChJ
  
• 
  “Universam farma” KK
  
• 
  “Sarbonteks” KK MChJ
  
• 
  “Nobel farmsanoat” ChK
  
• 
  “Immunomed” XK
  
• 
  “Amaliy medfarm” MChJ
  
• 
  “Radiks” IIChK
  
• 
  “Zamona rano”XK
  

Ma'ruza №5