Dori vositalari tahlilida fotometrik usulini qo’llash reja

Spektrofotometriya va fotokolorometriya usullarida moddalar miqdorini aniqlash uchun shu moddalarni eng kam miqdori bilan rangli eritma hosil qilishi uchun qo’llaniladigan kimyoviy reaksiyalarni ob‘ektiv baholash lozim bo’ladi. Buning uchun molyar nur yutish ko’rsatkichlarini E_max aniqlanadi va shu qiymatlardan foydalaniladi.

^Dmin S_min = ---------------

^Emax ^{. } max

Shu formula asosida E_max (molyar konsentratsiyadamida spektrofotometriya usulida qo’llash uchun moddaning eng kichik miqdorini aniqlash mumkin.

Agar D = 0,001, l=1sm, E_max=100000 deb qabul qilinsa u xolda

1.10^-3

S= -----------= 1.10^-8 mol/l bo’ladi.

1.10⁵

Agar l ni 10 sm gacha oshirsak sezgirlikni 10 marta oshirish mumkin, demak S_min = 1.10^-9 mol/l bo’ladi.

Hozirgi zamon fotokolorimetriyalarida aniqlash aniqlik darajasi D_min - 0,01 ga yaqin qiymatga ega. Rangli eritmalarda molyar yutish koeffitsenti (E) ning qiymati 50000 dan oshmaydi va shunga ko’ra S_min qiymati 1.10^-7 mol/l gacha (l=1 sm bo’lganda) kamayadi.

Reaksiya sezgirligi faqat minimal konsentratsiyanm emas, balki aniqlash minimumini xarakterlaydi, yani ma‘lum bir sharoitda moddani reaktivlar bilan hosil qiladigan reaksiya mahsulotlarni aniqlash uchun ketgan eng kam miqdoriga aytiladi. L.B.Ginzbur va YU.Lure, hamda Sendal shuni ko’rsatkdilardi, rangli reaksiya sezgirligi optik zichligi D=0,01 ga teng bo’lgan 1sm² ko’ndalang kesimli eritmaning rangli eritmaga aylantirilgan tekshiriluvchi eritma mikrogramm (mkg=1.10^-6g) qiymati bilan ifodalangan (rangli reaksiyaning shartli sezgirligi).

Ko’pgina rangli reatsiyalarning minimum sezgirligi spektrofotometrik va fotometrik usullarni aniqlashda 0.01-0,001 mkg/sm² oralig’ida bajariladi.