Dori turlari texnologiyasi kafedrasi farmatsevtik texnologiya

Sharchalarni qo’yish 
Rp.: Chinini hydrochloridi 0,2. 
Acidi Borici 0,2. 
Acidi citrici 0,02 
Butiroli 3,0 
M.f. globuli vaqinali.
D.t.d. N 10. 
S. 

---

Pasporti: Xinin gidroxlorid 2,0 (1/Ko’=0,83)
0,2*10=2,0 
2*0,83=1,66 
Bor kislota- 2,0 (1/Ko’=0,625) 
0,2*10=2,0 
2*0,625=1,250 
Sitrat kislota-0,2 
0,02*10=0,2 
Sitrat kislotaning miqdori 0,2 g bo’lgani uchun uning 1/Ko’ si hisobga olinmasa ham 
bo’ladi. 
Butirol -27,09 
30-(1,66q1,25)=30-2,91=27,09 g 
mum=30,0 
1 ta sharcha=3,0 
Avvalo poroshoklarni umumiy qoidaga rioya qilgan holda yaxshilab ezib maydalab, so’ng 
eritilgan asos tarkibiga suspenziya holida qo’shiladi, yaxshilab aralashtirib bir xil me’yorlab, 
tarqalgan massani oldindan sovutib, sovunli spirt bilan artilgan qolipga quyiladi va sovuq yerga 
quyiladi. 10-12 minutdan so’ng qoliplar ochilib undagi shamchalar ajratilib, har biri alohida 
mumli qog’ozga o’ralib, jihozlab beriladi. 
12-jadval 
Ayrim dorivor moddalar uchun urin olish va teskari o’rin olish koeffitsienti 
Dorivor modda 
K
u 
1/ K
u
Amidopirin 
1,15 
0,87 
Analgin 
1,27 
0,79 
Anestezin 
1,33 
0,75 
Antipirin 
1,25 
0,80 
Barmabil 
1,81 
0,55 
Barbital 
1,06 
0,94 
Barbital natriy 
1,81 
0,55 
Vismut nitrat asosi 
4,8 
0,21 
Glyukoza 
1,23 
0,81 
Temir laktat 
1,59 
0,63 
Ixtiol 
1,1 
0,91 
Kalsiy glyukonat 
2,01 
0,50 
Kalsiy laktat
1,53 
0,65 
Askorbin kislotasi 
1,73 
0,58 
Bor kislotasi 
1,6 
0,625 
Kseroform 
4,8 
0,63 
Levometsetin 
1,59 
0,63 
Kanakunjut moyi 
1,0 
1,0 
Mentol 
1,09 
0,92 
Morfin gidroxlorid
1,18 
0,85 
Natriy gidroxlorid 
2,12 
0,47 
Novokain
1,40 
0,71 
Opiy poroshogi 
1,3 
0,77 
Osarsol
1,45 
0,64 
Papaverin gidroxlorid 
1,59 
0,63 
Protargol
1,4 
0,71 
Rezorsin
1,41 
0,71 
Tanin
0,9 
1,1 

---

Fenobarbital 
1,4 
0,71 
Furazolidon 
1,81 
0,55 
Xinin gidroxlorid 
1,2 
0,83 
Rux oksid 
4,0 
0,25 
Eufillin
1,25 
0,80 
Tayoqchalarni tayyorlash. 
Tayoqchalarni juvalash, quyish, presslash usullari bilan tayyorlash mumkin. tayoqchalar 
asosan inson tanasining turli xil tabiiy va patologik teshik va yoriqlariga, bo’shliqlariga 
ishlatilganligi uchun shifokor tomonidan ularning o’lchamlari, ya’ni uzunligi va diametri 
ko’rsatilgan bo’ladi. Tayoqchalar tayyorlash uchun kerak bo’ladigan asos miqdori quyidagi 
formula yordamida topiladi: 
X = 

R
2
L d n, 
bu erda X — asos miqdori, g; 

— doimiy son, 3,14 ; 
R — tayoqcha radiusi ,sm; 
L — tayoqcha o’zunligi,sm; 
d — asos zichligi; 
n — tayoqchalar soni. 
12-jadvalda bitta tayoqcha tayyorlash uchun ketadigan kakao moyining miqdori 
keltirilgan.
13-jadval 
Bitta tayoqcha tayyorlashga ketadigan kakao moyining miqdori (g. hisobida)
Tayoqcha 
o’zunligi, 
sm 
Tayoqcha diametri, sm 
0,2 
0,3 
0,4 
0,5 
0,6 
0,7 
0,8 
0,9 
1,0 
2,0 
0,06 
0,14 
0,24 
0,38 
0,54 
0,74 
0,97 
1,22 
1,51 
2,5 
0,08 
0,17 
0,31 
0,48 
0,68 
0,93 
1,53 
1,89 
3,0 
0,09 
0,21 
0,37 
0,58 
0,82 
1,11 
1,84 
2,26 
3,5 
0,11 
0,24 
0,43 
0,66 
0,95 
1,29 
1,69 
2,14 
2,64 
4,0 
0,12 
0,27 
0,49 
0,75 
1,09 
1,48 
1,93 
2,45 
3,02 
4,5 
0,14 
0,31 
0,55 
0,85 
1,23 
1,66 
2,18 
2,75 
3,40 
5,0 
0,15 
0,34 
0,61 
0,95 
1,36 
1,85 
2,42 
3,06 
3,77 
5,5 
0,17 
0,38 
0,67 
1,05 
1,50 
2,03 
2,66 
3,34 
4,15 
6,0 
0,18 
0,41 
0,73 
1,15 
1,63 
2,21 
2,90 
3,67 
4,52 
6,5 
0,20 
0,45 
0,79 
1,24 
1,77 
2,40 
3,14 
3,98 
4,90 
7,0 
0,21 
0,48 
0,85 
1,32 
1,90 
2,58 
3,38 
4,28 
5,28 
7,5 
0,23 
0,51 
0,91 
1,42 
2,04 
2,77 
3,62 
4,58 
5,66 
8,0 
0,24 
0,54 
0,97 
1,51 
2,18 
2,95 
3,86 
4,89 
6,03 
8,5 
0,26 
0,58 
1,03 
1,62 
2,32 
3,14 
4,11 
5,20 
6,41 
9,0 
0,27 
0,61 
1,09 
1,70 
2,45 
3,32 
4,35 
5,50 
6,79 
9,5 
0,29 
0,65 
1,15 
1,80 
2,59 
3,50 
4,59 
5,81 
7,17 
10,0 
0,30 
0,68 
1,21 
1,89 
2,72 
3,69 
4,83 
6,11 
7,54 
Rp.: Zinci sulfatis 0,2 
Ol.cacao q.s.ut f. bacillus 
Longitudine 10 cm et diametro 4 mm
D.t.d. № 6

---

S. 1 donadan siydik chiqaruv kanaliga kuniga bir mahal quyiladi. 
Shifokor dorixatda qalamchaning o’zunligi, diametri va sonini ko’rsatgan bo’lsa, kerakli 
miqdordagi qalamcha asosini hisoblab topish qiyin emas, agar o’zunligi 10 sm va qalinligi 4 mm 
qalamchaga 1,21 g kakao moyi sarf bo’lishini bilsak (bu son 28-jadvaldan olindi) dorixatda 
ko’rsatilgan asos-kakao moyi miqdorini 6x1,21=7,26 g olishimiz kerak. Biroq shuni yodda tutish 
zarurki, 1,2 g rux sulfat hajmi bo’yicha 1,2x0,5=0,6 g kakao moyi urnini egallaydi. Shuning 
uchun tayyorlangan mahsulotning ma’lum bir qismi oshib qolmasligi uchun 7,26-0,6=6,66 g 
kakao moyi olinadi. 
Rux sulfat suspenziya ko’rinishida eritilgan kakao moyida tayyorlab olinib qoliplarga 
quyiladi. Kolip kanalchalarining o’zunligi 10 sm, diametri 4 mm. Qoliplarga massani quyishdan 
avval ularni 50
0
S gacha isitib olish va sovunli spirt bilan yaxshilab artish lozim, aks holda 
qoliplar qotib qolib tayoqchalar chiqmaydi.