Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

A
= 
A „ + m
—
------+ 
S A S a
0 
11 
2 
E
bu yerda: A 0 - maydalash uskunaning deform atsiyasi va uning
em irilishiga sarf b o ‘lgan quvvat;
m u - m aydalanish jarayonlarining soni;
5 - materialning jiddiy taranglashishi;
со - 1 sm2 yangi yuzani hosil b o ‘lishi uchun sarflangan quvvat;
A S = S b - So - m aydalanish natijasida hosil b o ‘lgan yangi yuza-
ning hajmi;
a= S b/S o - materialning m aydalanish darajasini hisoblash koef­
fitsienti;
E - materialning egiluvchanlik m oduli.
141

---

M a y d a la s h ja r a y o n i u m u m i y q o n u n i n i n g t a h l i l i shuni k o 'r s a t a d ik i. 
m a y d a l a s h uch u n s a r f b o 'l a y o t g a n q u v v a tn i k a m a y tiris h uch u n
q u y id a g i ja r a y o n l a r n i a m a l g a o sh iris h kerak:
- p a r c h a l a n a y o t g a n z a r r a c h a n in g d e f o r m a t s i y a l a n is h sonini k a ­
m ay tirish ;
- z a r r a c h a n i h a d d a n ta s h q a ri m a y d a la m a s d a n , m a y d a l a s h darajasi 
t a l a h i g a j a v o b b e r a d ig a n d a r a j a d a boM ishiga erishish;
- m a y d a lo v c h i m a s h i n a ishchi q i s m la r in in g m u s ta h k a m l i g i va 
u la rn in g e m irilishini o sh irish ;
- j i s m g a m a q s a d g a m u v o fiq G TI y o r d a m i d a t a ’sir etish n a ti­
j a s i d a d o n n i n g m u s ta h k a m lig in i p asa y tirib , 6 - m a y d a la n g a n d o n ­
n ing p a rc h a la n is h in i k a m a y tirib , u n i n g e g ilu v c h a n lik m o d u lin in g
a h a m iy a tin i orttirish. Un to rtish ja r a y o n i d a . a v v a lo . d o n larn i m a y d a
b o 'l a k c h a l a r g a b o 'l i b , u la rd a n y o r m a - d u n s t m ah su lo tla ri olish m a k - 
sim al d a r a ja d a b o 'l s a , un olish j a r a y o n i ik k inchi darajali h iso b lan ib , 
bu j a r a y o n m a y d a l a s h j a r a y o n i d e b ataladi. M a y d a la n i s h j a r a y o n i d a
hosil b o 'l g a n y o rm a - d u n s tla rn i s aralab. ulard a n y u q o ri sifatli y o r­
m alarn i ajra tib olib. s o 'n g u larni u n g a a y la n tirish ja r a y o n i e s a un 
to rtis h ja r a y o n i d e b ataladi.