Документ Microsoft Office Word

5-MAVZU:SOTSIAL PSIXOLOGIK TADQIQOT METODOLOGIK 
MUAMMOLARI(4SOAT) 
Reja: 
1. Ilmiy tadqiqot metodologiyasi tushunchasi 
2.Sotsial psixologiyada talablar 
Ijtimoiy psixologiya to‘g‘risida gapiriladigan bo‘lsa, shuni alohida ta’kidlash 
lozimki, avvalo jamiyatning bu fan oldiga qo‘yayotgan talablari o‘ziga xos bo‘lib, 
bu  talablar  javob  berish  uchun  uning  tekshirish  uslublari  u  darajada  mukammal 
emasligidadir. Chunki shu davrgacha ijtimoiy psixologiyada kuzatilgan xodisa shu 
bo‘ldiki, bu fandagi nazariy ishlar tadbiqiy ishlardan ancha ko‘pdir. Shuning uchun 
ham,  G.M.Andreeva  ijtimoiy  psixologiyaning  metodologiyasi  muamolariga 
to‘xtalar  ekan,  uning  bu  boradagi  intilishlari,  vazifalari  ko‘pligini  ta’kidlaydi. 
Metodologik muammolarga qiziqish, — deb yozadi u, — ijtimoiy psixologiyaning 
kuchsizligi emas, balki uning yetilish davriga kirganligining belgisidir. 
“Metodologiya"  tushunchasining  ilmiy  mohiyati  nimada?  Bu  tushunchani  turli 
nazariy  qarashlardagi  olimlar    turlicha  sharhlaydilar  va  tushunadilar.  Masalan, 
amerikalik  psixologlar  metodologiya  deganda,  tadqiqot  jarayonida  ishlatiladigan 
barcha 
tadqiqot 
uslublari 
va 
texnik 
jarayonlarni 
tushunadilar. 
Lekin 
“metodologiya"  tushunchasi  aslida  uslublar  yig‘indisidan  ham  kengroq 
tushunchadir.  Ya’ni,  “metodologiya"  tushunchasi  “konkret  metodlar"  yoki  texnik 
usullar tushunchalaridan kengroqdir. 
Ijtimoiy psixologik tadqiqotlarning metodologik muammolariga quyidagilar 
kiradi: 
Birinchidan,  empirik  ma’lumotlar  muammosi,  ya’ni  qay  turdagi 
ma’lumotlarni  ijtimoiy  psixologik  ma’lumotlar  sifatida  qabul  qilish  mumkin. 
Chunki  bixevioristlar  bunday  ma’lumotlar  sifatida  ko‘z  bilan  ko‘rib  qayd 
qilinadigan  xulq-atvor  shakllarini  qabul  qilishsa,  kognitiv  psixologiya  vakillari 
faqat ongga taluqli bo‘lgan belgilarni tushunadilar. Demak, har qanday tadqiqotchi 
ish  boshlamay  turib,  avvalo  nimani  empirik  birlik  qilib  olishini  aniq  tasavvur 
qilishi va uning nazariy jihatlari to‘g‘risida tasavvurga ega bo‘lishi kerak. Bundan 
tashqari,  tadqiqot  birligi  aniqlangan  taqdirda,  qanday  hajmdagi  birliklar 
tadqiqotchini  qanoatlantirishi  masalasi  ham  muhimdir.  Shuning  uchun 
eksperimental va korrelyasion tadqiqotlar bor.