Djafarova Nigina Alisherovna “turizmda statistik ma’lumotlarni yig’ish metodologiyasini xalqaro standartlarga moslashtirish yo’llari”

Sayohatchi  –  turli  geografik  nuqtalar  orasida  xilma-xil  maqsadlar  bilan 
koʻchib yuruvchi biron-bir shaxs. 
Safar  –  biron-bir  shaxsning  doimiy  yashash  joyidan  joʻnab  ketgan 
vaqtdan boshlab qaytib kelishgacha boʻlgan sayohati tushuniladi, demak borish 
va  qaytib  kelishigacha  boʻlgan  davrdir.  Safar  turli  joylarni  borib  koʻrishni 
anglatadi. 
 Tashrif  buyuruvchi  –  ma’lum  shartlarda,  aynan  mehnat  ta’tilini,  boʻsh 
vaqtni  maroqli  oʻtkazish  va  hordiq  olish,  ish,  davolanish,  oʻqish  yoki  boshqa 
maqsadlarda sayohat qiluvchi shaxslar.
 
 

---

6 
 
Tashrif  buyuruvchi  (ichki,  kirish  va  chiqish)  agar  safar  davomida  tunash 
amalga  oshirilsa  turist  (yoki  tunovchi  tashrif  buyuruvchi)  sifatida,  boshqa 
hollarda  bir  kunlik  tashrif  buyuruvchi  (yoki  ekskursant)  tarzida 
klassifikatsiya qilinadi.
  
Bir  kunlik  tashrif  buyuruvchi  (ekskursant)  –  safar 
davomida  tashrif  buyuruvchilar  (ichki,  chiqish  yoki  kirish)  tunashni  amalga 
oshirsa  turist,  boshqa  holatlarda  bir  kunlik  tashrif  buyuruvchi  (ekskursant)  deb 
hisoblanadi. 
Turistik oqim – bu turistlarning ma’lum mamlakat yoki hududga doimiy 
tashrifidir.  Turistik  oqim  hajmini  tavsiflovchi  koʻrsatkichlarga:  uyushtirilgan 
yoki uyushtirilmagan sayohatni amalga oshirayotgan turistlarning umumiy soni; 
tur  kunlari  miqdori  (tunashlar  soni);  turistlarning  mamlakatga  yoki  hududga 
tashrifining oʻrtacha davomiyligi.
 
Har  bir  sayyoh  boshqa  mamlakat  hududida  ma’lum  vaqt  davomida 
boʻlishi  sababli,  xalqaro  turizmning  umumiy  hajmi  mamlakatga  xorijiy 
turistlarning  tashrifi  davomiyligi  oʻrtachasidan  bogʻliqdir.  Shu  sababdan,  ichki 
va xalqaro turizmda turistlarning umumiy hisobi bilan bir qatorda sayyohlarning 
mamlakat  hududida  yashagan  kunlari  –  turistik  kunlar  muhim  koʻrsatkich 
hisoblanadi.  Amaliyotda,  koʻpgina  mamlakatlar  tomonidan  ushbu  koʻrsatkich