|
sovuq va issiq zonalarga
.
Sovuq zonalar
(ơlik zona) xaridorlarni e'tiborini kam tortadigan joylar.
Issiq zonalar
xaridorlarni e'tiborini kơproq tortadigan joylar.
Sovuq zonalarga magazindagi quyidagi zonalar kiradi:
Kirish zonasida xaridorning chap orqa tomonida qoladigan zona;
Do’kon ichki burchaklari;
Ichki qatorlar orasidagi tor yơlaklar va tupiklar;
Stellaj yoki polkalarni boshi va ohirgi qismlari;
Issiq zonalarga magazindagi quyidagi zonalar kiradi:
Kirish zonasining ơng tomonidagi harakat qilish yơli;
Savdo zalining perimetri bơylab qơyilgan stellajlar;
Polka va stellajning xaridorning kơzi tushadigan polkalari;
Kassa zonasi.
Statistikadan ma'lumki:
40% - 50% xaridorlar do’kon ichki qatorlarini aylanishadi.
80% - 90% xaridorlar do’kon perimetri bơylab aylanadilar.
Tovarlarni tơğri joylashtirish savdo hajmini 12- 18% oshishiga hizmat qiladi.
Bizga ma'lumki, iste'molchining magazin tơğrisida tasavvuri magazin eshigidan
boshlanadi. Agar kirish eshiklari tor,oynalari kir, oyoq tagidagi gilamchalar iflos
bơlsa, bunday holatda magazin ơz jozibasini yơqotadi. Ideal holatda kirishda
zinalar yơq bơlgani maqsadga muvofiq. Magazin eshigida har xil mazmundagi
e'lonlarni yozilganligi va qorovulni qovoq solib kutib olishi ham iste'molchilarga
yoqmaydi. Bunday holatlar iste'molchilarni magazinga kirmasligiga sabab bơladi.
Do’konda savdo maydonini, joyini rejalashtirganda shuni unutmaslik kerakki,
magazinga keladigan iste'molchilarning aksariyati ơng tarafga harakat qilishadi (
soat strelkasiga qarshi tomonga).Shuning uchun magazinga kirish ơrtada yoki ơng
tomonda joylashtirilishi kerak. Kassani joylashtirishda ham ơziga xos jihatlari
mavjud. Agar kassa kirish zonasini rơparasida joylashtirilsa bu holat
iste'molchilarni qơrqitib borishi mumkin.Kassa zonasida tovarlarni kơp miqdorda
bơlishi ham maqsadga muvofiq emas, chunki kơpchilik kassa zonasini eng issiq
zona deb tovarlarni kơp joylashtirishadi, bu esa odamlarga noqulaylik olib
kelmasligi kerak. U erdagi tovar assortimenti faslga mos bơlishi kerak.
Tovarlarni xaridorgir bơlishiga kơproq tovarlarni qaysi tartibda joylashtirilgani
ahamiyatga ega ekan.Tovarlar magazinda faslni hisobga olingan holda
joylashtiriladi. Bir birini yaxshi tơldirib turgan tovarlar xaridni oshiradi.
Masalan: makaron oldida sous, ketchuplarni joylashtirish; kiyim magazinida pal
tolar bilan birga sharf va shapkalar joylashtiriladi. Yana shuni ta'kidlash kerakki,
65
tovarlarni joylashtirishda magazinga keladigan xaridorlarni qiziqishlarini
inobatga olish kerak.
Ayollar va erkaklar savdo jarayoniga har xil munosabatda bơladilar.
Masalan: erkaklarga kiyim sotib olishda uni yengil topish va qulay sotib olish
muhimdir.Ayollar uchun bu holat ơzgacha, ular vaqtini maroqli ơtkazib ơziga
yangicha narsani sotib olishni ma'qul kơrishadi. Shuning uchun kiyim
magazinlarida erkaklar bơlimini magazinning ơng tomonidagi eng qulay joylarida
joylashtirish ma'qul, ayollar va bolalar bơlimlarini esa magazinni ichkari
zonalarida joylashtirish mumkin.Ayollar va bolalar uchun bơlimlarda bir tovar
guruhini ranglar bơyicha joylashtirish yaxshi natija beradi. Faqat tovarlarni ranglar
bơyicha joylashtirganda kontrast ranglarni yonma- yon ketma ketlikda joylashtirish
mumkin emas, balki ranglar palitrasidan foydalanib ranglar bơyicha joylashtirish
maqsadga muvofiqdir. Rang palitrasi asosida joylashtirish qizil, olov rang, sariq ,
shil, havorang, kơk, binafsharanglardir, shular ichidan xaridor ơziga kerakli rangli
tovarni topadi.
Yangi kollektsiyalarni va narhi qimmatroq kiyimlarni kơrinadigan joylarda
joylashtirish yaxshi samara beradi, mahsus taklifdagi tovarlarni (bularga
arzonlashtirilgan, kollektsiyalar qoldiqlari kiradi) chiqish zonasiga yaqinda
joylashtirish yaxshi samara beradi.
Agar magazin oziq- ovqat mahsulotlari sotadigan magazin bơlsa,
arzonlashtirilgan mahsulotlarni kirish zonasida joylashtirish yaxshi samara beradi.
Kiyim magazinlarida mahsus taklifdagi tovarlarni “ơlik zonalar”da joylashtirish
mumkin,lekin bunday zonalarni ham “issiq zonalar”ga aylantirish mumkin.Bunday
usullardan biri bu xaridorni aynan bir tovar sotib olish uchun magazinga kelishini
hisobga olgan holda, aynan shunday tovarlarni ushbu zonalarda joylashtirish.Ơlik
zonalarda mahsus reklama plakatlarini osish ,manekenlarni kơproq
joylashtirish,har hil chiroqlar yordamida ham magazin burchaklarini kơzga
tashlanishini ta'minlash mumkin.Savdo zallarida rejalashtirilgan holda tovarlarni
joylashtirish xarid hajmini 25- 30% oshishiga sabab bơladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
