Дизайн без названия

2) Jinoyatda ishtirokchilik tushunchasi

Jinoyatda ishtirokchilik - ikki yoki undan ortiq shaxsning qasddan jinoyat sodir etishda birgalashib qatnashishi. J. i.ning bajaruvchi, tashkilotchi, dalolatchi, yordamchi kabi turlari bor. Jinoyatni bevosita sodir etgan shaxc — bajaruvchi, jinoyatga tayyorgarlik koʻrilishiga yoki jinoyat sodir etilishiga rahbarlik qilgan shaxc — tashkilotchi, jinoyat sodir etilishiga qiziqtiruvchi shaxc — dalolatchi, jinoyat sodir etilishiga koʻmaklashgan, shuningdek, jinoyatchini jinoyat sodir etish quroli, izlari va vositalarini yoxud jinoiy yoʻl bilan qoʻlga kiritilgan narsalarni yashirishga, shuningdek, bunday narsalarni olish va oʻtkazish toʻgʻrisida oldindan vaʼda bergan shaxc — yordamchi hisoblanadi. J. i. oddiy ishtirokchilik, murakkab ishtirokchilik, uyushgan guruh, jinoiy uyushma shaklida boʻladi, 2 yoki undan ortiq shaxsning oldindan til biriktirmay jinoyat sodir etishda qatnashishi — oddiy ishtirokchilik, oldindan til biriktirib jinoyat sodir etilishida ishtirok etishi — murakkab ishtirokchilik deb topiladi. Ishtirokchilik nafaqat tugallangan jinoyatda, balki shu bilan birga jinoyatga tayyorgarlikda va jinoyat qilishga qasd etishda ham namoyon boʻladi. Oʻzbekiston Respublikasi JKda jinoyatda ishtirok etganlik uchun javobgarlik doirasi, J. i.ning shakllari uchun qoʻllaniladigan jazo belgilab berilgan.[1]

Korrupsiya ham jinoyat

Statistikaning guvohlik berishicha, poraxo‘rlik ayni paytga kelib nihoyatda tahdidli ko‘lam va miqyoslarni kasb etmoqda. U ayniqsa, iqtisodiy jinoyatlar orasida yetakchi o‘rinni tutadi. Korruptsiyaning insonlarga va umuman, jamiyatga yetkazadigan zarari juda katta. Bu o‘rinda ulardan ayrimlarini qayd etish bilan cheklanamiz, xolos.
Jinoyat o’zi nima?
Jinoyat — jinoyat qonunida nazarda tutilgan ijtimoiy xavfli qilmish. Muayyan qilmishni jinoyat deb hisoblash masalasi har bir davlatda oʻzining ijtimoiy tuzumi, aholining turmush tarzi, milliy xususiyatlari, urf-odatlari, anʼanalariga muvofiq xalqaro huquq meʼyorlari eʼtiborga olingan holda hal etiladi.
Qilmish jinoyat ekanligini aniqlash uchun quyidagi umumiy belgilar nazarga olinadi:
qilmishning ijtimoiy xavfliligi;
aybning mavjudligi;
jazoga sazovorligi.
Har qanday jinoiy qilmishda mazkur belgilarning barchasi birdaniga mavjud boʻlishi shart, ulardan biri mavjud boʻlmasa, qilmishni jinoyat emas, deb hisoblashga asos topiladi.