Диссертация кўриб чиқилди ва Илмий раҳбар: тату "Ахборот ҳимояга тавсия этилди технологиялари " кафедрасининг

2.2. Ўлчаш маълумотларини рўйхатга олиш ва олдиндан қайта ишлаш

1-бобда айтиб ўтилганидек, компютер стабилометрияси усули ўлчов маълумот олиш учун ишлатилади, махсус "individual (уй) стабилотренажер: ўйин назоратчи ST-150" Биомера Москва томонидан ишлаб чиқарилган. Платформанинг асосий техник хусусиятлари 2.1-жадвалда кўрсатилган:

2.1. Жадвал. ST-150 ни асосий техник характеристикаларии,

Параметр	Қиймати
Платформанинг ўлчамлари	310 х300 мм
Максимал юк	150 кг
Оғирликни ўлчаш хатолиги, кўпи билан	0,2 кг
Координаталарни ўлчаш хатолиги, кўпи билан	1 мм
Компютерга уланиш	USB

ST-150 платформасидаги маълумотлар дискрет сигнал ҳисобланади улар уч вақтли қатор сифатида: 𝑋 ( 𝑡 ) платформасидаги босим марказининг координаталари – СД нинг латеро-медиал ўқидаги координатаси геометрикплатформанинг маркази ва 𝑌 ( 𝑡 )-CД нинг олд орқа ўқидаги координатасибилан ўлчанадиган платформанинг геометрик марказига нисбатанмм, шунингдек, килограммда 𝑊(t ) мавзусининг "оғирлиги". Дастлабки сигналлар 𝑋(𝑡), 𝑌(𝑡) ва 𝑊(𝑡) 30 Гц частотага эга. Қабул қилинган сигналнинг шовқинини таҳлил қилиш учун платформани созлаш ишлари амалга оширилади, платформага 23 кг (тош) оғирликдаги стационар объект жойлаштирилади. Қурилма қайд этган сигналлар 2.1-расмда келтирилган.

2.1. Расм. Рис. 2.1 “OX” ва “OY” ўқлар бўйича “Шовқин” характерлари.
"𝑂𝑋"Ва" 𝑂𝑌 " ўқлари бўйлаб шовқин тарқалиши, нормал, деб (2.2 расм.)"𝑂𝑋"ўқидаги шовқин амплитудаси 0.438 мм, "𝑂𝑌 " ўқида-0.256 мм ҳисобланади (бу қийматлар ишлаб чиқарувчилар томонидан кўрсатилган спецификацияларга тўлиқ жавоб беради).

2.2 расм. “OX” ва “OY” ўқлари бўйича шовқинларни тақсимланиши.
Платформа орқали маълумотларни қайд этиш учун график интерфейсли Windows илова ишлаб чиқилган, уни кўриниши қуйидаги расмда келтирлган.
Маълумотларни платформа орқали қайд этишда қуйидаги расмдаги график интерфейс орқали қуйидаги функционаллар чиқади (2.3 расм).
1. ST-150 платформада t (миллисекунд)вақт шкаласида уларга мос равишида учта вақт оралиғида 𝑋(𝑡), 𝑌(𝑡) и 𝑊(𝑡) қийматларни қайд этиб олиш;
2. Олинган маълумотларни .csv файл форматида бўлиб, ёзувлар автоматик тарзда йййй.ой.кун.соат.мин.секунд форматида сақланади.

2.3 расм. ST-150стабилометрик платформани фойдаланувчи интерфейси қайд этивчи модули кўриниши.
“Вес” бўлими текширилувчини оғирлигини кг да чиқаради, «Запись» – олиб борилган сеансни ЧЧ.ММ.СС форматида ёзиб, бошқарув тугмалари эса Button «Начать запись / Остановить запись», «Текущее время» кўринишларда аксини топади.
Маълуомтларни қайд этиш (регистрация)“Тик туриш” холатида ўтказилади. (2.4 расм), саенсни ёзиш вақти тажрибани шартлари билан белгиланади.

2.4 расм. ST-150 платформа ёрдамида маълумотларни қайд этиш.

Маълумотларни олдиндан қайта ишлаш қуйидагилардан иборат:
1. Маълумотларни қайд этишда 10 бирлик қадамида “ўртача силжиш” усулида ёзувларни силлиқлаш амалга оширилади;
2. 20 Гц частотада “қайтадискретизация” да бўлаклиғчизиқли интерполяция дан фойдаланилади. Амалиётда сигнални ифодалашни бундай усули етарли бўлиб ҳисобланади

2.5 расм. Манба сигналининг чизиқли интерполяцияси (* - дастлабки

сигнал, о – интерполяцияланган сигнал).
(𝑋(𝑡), 𝑌(𝑡)) координаталар билан характерланадиган сигналлар қуйидаи қайта ишловдан ўтади:

1. 
   𝑋(𝑡), 𝑌(𝑡) дискрет сигналлар билан чегараланган тўрни тугунлари бўйича кубик сплайн қуриб, биринчи ва иккинчи хосилаларни ҳисоблаймиз. Уларни қиймати берилган нуқталарда тезликни оний қийматига мос келади;
   
2. 
   Дискрет сигнални хар бир нуқтасида векторларни қўшиш қоидасини қўллаб тезлик ва СДни тезланишини текисликда ҳисоблаймиз. Стабилоплатформа ёрдамида олинган сигнал .csv форматда бўлиб, у дастлабки қайта ишловни англатади. Вақтинча шкалани хар бир ҳисоботи қуйидаги ахбортларни ўз ичига олади:
   

• 
  W – Текширилувчини оғирлиги кг да;
  
• 
  X – OX ўқини мм даги СД координатаси;
  
• 
  Y – OY ўқини мм даги СД координатаси;
  
• 
  T – мсек ларда ёзувларни бошланиш вақти;
  
• 
  vX – мм/сек ларда OX ўқи бўйича СД ни оний тезлиги;
  
• 
  aX – мм/сек² ларда OX ўқи бўйича СД ни тезланиши;
  
• 
  vY – мм/сек ларда OY ўқи бўйича СД ни оний тезлиги;
  
• 
  aY – мм/сек² ларда OY ўқи бўйича СД ни тезланиши;
  
• 
  vXY – мм/сек ларда YOX ўқи бўйича СД ни оний тезлиги;
  
• 
  aXY – мм/сек² ларда XOY ўқи бўйича СД ни тезланиши;
  

Дастурий мажмуани жорий этишни кейинги масаласи белгилар векторини шакллантиришдир.