|
Qimmatli qog'ozlar bozorini muvofiqlashtiruvchi institutlar faoliyatini
rivojlantirish
.
Jumladan,
dissertatsiyaning
uchinchi
bobida
rivojlangan
mamlakatlar tajribasida ko'rib o'tilgan yagona muvofiqlashtiruvchi organ
faoliyatini yo'lga qo'yish. Bunda qonun me'yoriy xujjatlarni qabul qilish bo'yicha
vakolatni avvlgi nazorat qiluvchi organlarda qoldirib, bozorning umumiy faoliyati
ustidan nazoratni mazkur yagona organga taqdim etish. Undan tashqari
O'zbekiston fond bozorida o'zini-o'zi boshqaruvchi tashkilotlar faolligini oshirish
zarur. Ular faoliyatini o'z a'zolaridan badal yig'ish bilan cheklanmasdan, balki chet
el tajribasidagi tashkilotlar kabi ishtirokchilarga maslaxatlar, rekomendatsiyalar
berish, aniq muommoli masalarni echishda faol ishtirok etish, turli majlislar,
forumlarda qatnashishlari zarurdir. Undan tashqari Markaz va O'BTlar o'rtasida
aloqalarni yaxshilash, ya'ni muommolarni echishda birgalikda xarakatlarni amalga
oshirish mexanizmlarini ishlab chiqish zarur. Xozirgi kunda respublikada bunday
tashkilotlardan
Investitsiya
muassaalari
milliy
uyushmasi
va
Banklar
Assotsiatsiyasi faoliyat yuritmoqda. Ularni O'zbekistonda sonini o'sishi emas balki
ish sifatini oshirishga intilish, ular folligini oshirish zarurdir.
2. Kadrlarni tayyorlash. qayta tayyorlash, ularning attestatsiyasi mexanizmi
va jarayonini takomillashtirish hamda rivojlantirish. Chunki qimmatli qog'ozlar
bozorida barcha narsani yuqori malakali kadrlar hal qiladi.
3. O'zbekiston qimmatli qog'ozlar bozori professional ishtirokchilarining
milliy assotsiatsiyasi va O'zbekiston banklari assotsiatsiyasining qoshida moliya
bozorining barcha ishtirokchlari uchun ochiq bo'lgan elektron ma'lumotlar bazasini
tuzish. Bu mazkur bozorning shaffofligini ta'minlaydi va uning ishtirokchilari
tomonidan qaror qabul qilish jarayonining operativligi ta'minlashga xizmat qiladi.
4. “Toshkent” RFB va Respubliga valyuta birjasiga o'z – o'zini
muvofiqlashtirish tashkiloti maqomini berish va ularda faqat o'rnatilgan tartibda
faqatgina yuqori reytingga ega bo'lgan, ishonchli emitentlarning yuqori likvidli
qimmatli qog'ozlari bilan bitimlarni amaga oshirilishini ta'minlash. O'rtacha va
mazkur birjalar listingi talablariga javob bermaydigan qimmatli qog'ozlar esa
tashkillashgan birjadan tashqari bozorlarda savdosi amalga oshirilishini ta'minlash.
84
5. Depozitar – reestr saqlovchilar va kliring tizimining strukturalarini
optimallashtirish. Bu avvalo bitimlarni amalga oshirishda kelib chiqadigan turli xil
xujjatlar hamda investor vaqtining ketishini oldini olish va umuman bitimni
amalga oshirish muddatini tezlashtirishgan qaratilgan bo'lishi lozim.
6. Moliya bozorida faoliyat yurituvchi investorlarnig xuquq va manfaatlarini
ximoyalovchi kodeksni ishlab chiqish. Amaldagi qonuniy xujjatlarga muvofiq
ishlab chiqilishi mumkin bo'lgan mazkur xujjat investorlarning mazkur bozorga
qiziqishlarini va undagi ishtiroki faolllashuvini ta'minlaydi. Bu shuningdek,
O'zbekistonda yuqori darajada tashkillashgan moliya bozorining amal qilishini
ta'minlashga erishish jarayonlarini tezlashtirishda ayniqsa muxim xisoblanadi.
7. Yakunlovchi taklif sifatida yana yuqoridagi muammolarni xal qilish
choralarini ishlab chiqish va muammolarni x'amda mazkur muammolar natijasida
yuzaga kelishi mumkin bo'lgan oqibatlarni bartaraf etish maqsadida respublika
miqyosida moliya bozorining turli segmentlaridan yuqori malakali kadrlardan
iborat bo'lgan ishchi guruxning faoliyat yuritishini yo'lga qo'yish lozimligini
ta'kidlash kerak. Shu bilan yuqorida keltirilganlarning barchasini inobatga olgan
xolda ilmiy kontseptsiya ishlab chiqish va uning asosida milliy qimmatli qog'ozlar
bozorini rivojlanish strategiyasini ishlab chiqish zarur. Bunday strategiyani ishlab
chiqishda O'zbekiston qimmatli qog'ozlar bozori industriyasi shakllanishi va
muammolarining makroiqtisodiy fundamental omillarni xisobga olgan xolda
ob'ektiv amalga oshirilgan taxliliga asoslanish lozim. Bu omillar qimmatli
qog'ozlar bozorini rivojlanishini shakllantiradi.
Xulosa qilib aytadigan bo'lsak, dissertatsion ishda qimmatli qog'ozlar
bozorining iqtisodiyotdagi o'rni va uning bajaradigan funktsiyasi naqadar
dolzarbligi, uni tahlil etish predmeti, ob'ekti, usullari, xorijiy tajribada qo'llanilishi
soxalari, O'zbekistonda mavjud muammolari va ularni hal etish yo'llari aniqlandi.
Shunga ko'ra aniq iqtisodiy asoslangan takliflar berilib, ularni amaliyotga qo'llash
mumkinligi e'tirof etildi.
85
Do'stlaringiz bilan baham: | 
