Dispersion tahlil asoslari. Dispersiya lotincha «dispersio»

Regression tahlil natijaviy belgiga ta’sir etuvchi omillarning samaradorligini aniqlab beradi. Regression tahlil amaliy masalalarni yechishda muhim ahamiyat kasb etadi. U natijaviy belgiga ta’sir etuvchi belgilarning samaradorligini amaliy jihatdan yetarli darajada aniqlik bilan baholash imkonini beradi. Shu bilan birga regression tahlil yordamida iqtisodiy hodisalarning kelajak davrlar uchun istiqbol miqdorlarini baholash va ularning ehtimol chegaralarini aniqlash mumkin.
Regression va korrelyatsion tahlilda bog‘lanishning regressiya tenglamasi aniqlanadi va u ma’lum ehtimol (ishonch darajasi) bilan baholanadi, so‘ngra iqtisodiy-statistik tahlil qilinadi.
Shu sababli ham regression va korrelyatsion tahlil quyidagi 4 bosqichdan iborat bo‘ladi:

1. 
   masala qo‘yilishi va dastlabki tahlil;
   
2. 
   ma’lumotlarni to‘plash va ularni o‘rganib chiqish;
   
3. 
   bog‘lanish shakli va regressiya tenglamasini aniqlash;
   
4. 
   regressiya tenglamasini baholash va tahlil qilish.
   

Tavsiflovchi statistika - bu statistik ma'lumotlardan foydalanish va tahlil qilish jarayoni. Ta'riflovchi statistika farqlanadi. xulosa statistikasi maqsadga muvofiq xulosalash va namuna haqida ma'lumot olish uchun ma'lumotlardan foydalanish o'rniga aholi ma'lumotlar namunasi vakili deb o'ylangan. Bu odatda tavsiflovchi statistika, xulosasiz statistikadan farqli o'laroq, asosida ishlab chiqilmaganligini anglatadi ehtimollik nazariyasiva tez-tez parametrik bo'lmagan statistika.
Parametrik va noparametrik ma'lumotlarni taqqoslash mezonlari. Ikki va undan ortiq tanlamadagi sonlar qatorini qiyosiy o‘rganiga karatilgan tadqiqotlarda statistik tahlil usulini to‘g‘ri tanlash uni ongli ravishda qo‘llash va natijalarni to‘g‘ri talqin etish muammosi muhim ahamiyatga ega o‘lib hisoblanadi. Statistik tahlil usulini to‘g‘ri tanlashning asosiy me’zonlaridan biri o‘lchov (shkala)ning shakli yoki turidir. Shkala turiga ko‘ra ma’lumotlar asosan ikki turga bo‘linadi: parametrik va noparametrik ma’lumotlar.