Dispers sistemalar va chin eritmalar

Kolloid eritmalar

Ikki moddadan tarkib topgan va ulardan biri juda mayda zarrachalar holida ikkinchisining orasida tarqalgan sistema dispers sistema deb ataladi. Maydalagan modda dispers faza deyiladi. Dispers faza dispersion muhitda tarqalgan bo`ladi.

Dispers sistemalar dispers fazaning mayda-yirikligi bilan farq qiladi. Kolloid eritmalar xossalariga ko`ra chin eritmalar bilan muallaq zarrachali sistemalar oralig`ida bo`ladi.

Chin eritmalarda erigan modda molekula va ionlarga parchalanadi. Kolloid eritmalarda dispers faza zarrachalari yuz va minglab molekulalardan tarkib topgan yirik agregatlardan iborat. Kolloid zarrachalarning diametri 1 nm dan 100 nm gachadir.

Kolloid eritma zarrachalarining muhim xossasi shuki, ular o`z sirtiga erigan moddalarni adsorbilaydi (yig`adi va to`playdi).

Eritmada zaryadlangan kolloid zarrachalar bilan birga qarama-qarshi ionlar deb ataladigan qarama -qarshi ishorali ionlar ham bo`ladi. Qarama-qarshi ionlarning bir qismi kolloid  zarracha  tarkibiga kirib adsorbsion qavatni hosil qiladi, ularning qolgan qismi esa kolloid zarrachadan biroz uzoqroqda  joylashgan bo`ladi va qarama-qarshi ionlarning diffuz qavatini hosil qiladi.

Zaryadlangan kolloid zarracha  barcha qarama-qarshi ionlar bilan birgalikda misella deb ataladi.

Suspenziya va emulsiyalar- kolloid eritmalarga o`xshash  sistemalardir. Suspenziya va emulsiyalardagi dispers  faza  zarrachalari kolloid eritmalardagiga qaraganda ancha yirik bo`ladi. Ularning o`lchami 100 nm dan 1000 nm gacha bo`ladi  va mikroskopda ko`rinadi.

Suyuq fazada tarqalgan  qattiq modda zarrachalaridan iborat sistemalar suspenziyalar deb ataladi.Emulsiyadagi  suyuqlikning juda mayda tomchilari dispers faza bo`ladi.