Diskret tasodifiy miqdorning o‘rtacha qiymati xaraktеristikasi bo‘lib matеmatik kutilish xizmat qiladi

 
x
n  
– x dan kichik variantalar soni, n – tanlanma hajmi. 
Tanlanmaning statistik taqsimotini ko‘rgazmali tasvirlash hamda kuzatilayotgan X belgining 
taqsimot qonuni haqida xulosalar qilish uchun poligon va gistogrammadan foydalaniladi. 
Chastotalar poligoni deb kesmalari 
)
,
(
),
,
(
2
2
1
1
n
x
n
x
, … (
)
,
k
k
n
x
nuqta-larni tutashtiradigan 
siniq chiziqqa aytiladi. Bu yerda 
i
x  
– tanlanma variantalari, 
i
n
– mos chastotalar. 
Nisbiy chastotalar poligoni deb kesmalari 
)
,
(
),
,
(
2
2
1
1
w
x
w
x
, … (
)
,
k
k
w
x
nuqtalarni 
tutashtiradigan chiziqqa aytiladi, bu yerda x
i
– tanlanma variantalari, W
i
–ularga mos nisbiy 
chastotalar. 
Chastotalar gistogrammasi deb asoslari 
h 
uzunlikdagi oraliqlar, balandliklari esa 
h
n
i
(chastota zichligi) nisbatlarga teng bo‘lgan to‘g‘ri to‘rtburchaklardan iborat pog‘onali figuraga 
aytiladi. 
Nisbiy chastotalar gistogrammasi deb asoslari 
h 
uzunlikdagi oraliqlar balandliklari esa 
h
w
i
(nisbiy chastota zichligi) nisbatlarga teng bo‘lgan to‘g‘ri to‘rtburchaklardan iborat pog‘onali 
figuraga aytiladi. 
 
1-misol.
Hajmi 30 bo‘lgan tanlanmaning chastotalari taqsimoti berilgan. 
i
x
2 
8 
16 
i
n
10 
15 
5 
Nisbiy chastotalar taqsimotini tuzing. 
Yechish: Nisbiy chastotalarni topamiz. Buning uchun chastotalarni tanlama hajmiga 
bo‘lamiz. 
,
3
1
30
10
1
=
=
W
,
2
1
30
15
2
=
=
W
.
6
1
30
5
3
=
=
W
u holda, nisbiy chastotalar taqsimoti
i
x
2 
8 
16 
i
w
3
1
2
1
6
1

---