Dinlarning tarixiy ildizlari va shakllari. Zardushtiylik va yaxudiylik dinlari

Hozirgi kunda zardushtiylikka e’tiqod qiluvchidiniy jamoalar mavjud. Ular Hindistonning Mumbay(Bombey, G’ujarot shtatlarida; 115 ming kishigayaqin), Pokiston, Shri Lanka, Buyuk Britaniya, Kanada,AQSh, Avstraliya va Eronning (Тehronda 19 mingkishidan ortiq) ba’zi chekka viloyatlarida saqlanibqolgan. Eron Islom Respublikasida zardushtiylikdiniga e’tiqod qilish qonun tomonidan ruxsat etilgan.Mumbayda zardushtiylarning madaniy markazi Komanomidagi institut faoliyat olib boradi. Undan tashqariMumbaydahomiyDxallaraisligidadunyozardushtiylari madaniyati fondi ishlab turibdi. 1960yilda zardushtiylarning I umumjahon kongressiТehronda o’tkazildi. Keyingi kongresslar Boybeydao’tkazildi.

Zartushtiylikni o’rganish hozirgi kunlarda hamfaol olib borilayapti. Bizlarga shuni ta’kidlash kerakki, bu sohadagi tadqiqotlar O’zbekiston uchun alohida ahamiyat kasb etadi. Chunki milliy qadriyatlar va ko’p qatlamli diniy tajribada mazkur dinning tutgan o’rni beqiyosdir.

YAHUDIYLIKNING PAYDO BO’LISHI

Yahudiylik mil.avv 2000-yillar oxirida Falastinda vujudga kelgan.Yahudiy xalqiga nisbatan “Yevrey” zamonaviy adabiyotlarda “yahudiy” atamasi qo’llaniladi.

Muso alayhissalomga “Tavrot”Sino tog’ida vahiy qilingan bo’lib ilmiy va amaliy hukmlarni o’zida mujassamlashtirgan

1.Yahudiylikning muqaddas kitobi “Tanax” (yozilgan diniy adabiyotlar) 2.“Talmud”(og’zaki diniy adabiyoti)

Tanah

Muqaddas Kitoblari

Tavrot “To’ra”

• Tavrot qonun, shariat, - amr, dars kabi ma'nolarini anglatadi.
• Muso alayhissalomga nozil qilingan. Hozirgi matni mil. avv. 1000-400- yillarda yuzaga kelgan hisoblanadi
• Tavrot 5 (besh) kitobdan tashkil topgan.

TAVROT

Tavrot qismlari

• 1 Takvin-ibroniycha Bereshit
• 2 Chiqish (shemot, exodus)
• 3 Loviy (bayikra, levitisus)
• 4 Sonlar (Bamidbar, Numbers)
• 5 Tasniya (Dvarim, Deuteronomium Besh kitobdan tashkil topgan:

Katuviim-bular turli diniy janrdagi 13 ta kitob

• 1- Mazmurlar
• 2-Sulaymon masalalari
• 3-Nashidalar nashidasi
• 4-Ayyub (lyov-Job)
• 5-Voiz (kohelet)
• 6-Rut
• 7-Ester
• 8-Eremyaning marsiyalari
• 9-Daniel
• 10-11-Yezdra vanehemya
• 12-13-tarixlar Divre Ayamim Kitoblar va yozuvlar kabi ma'nolarini anglatadi. yahudiylarning 3-muqaddas