Dinlari tarixi

Qur’oni ka-
rimdagi «Mum-
tahana» surasi, 
8, 9-oyatlar
Abu Lays Sa-
marqandiy tafsiri
Imom Abu Mansur Moturidiy (870-944) Qur’oni karimning «Haj» su-
rasi, 40-oyatini tafsir qilib shunday deydi: «Cherkov va sinagogalarni vay-
ron etish man etiladi. Shuning uchun ham, musulmonlar yurtida shu davr-
gacha ular buzilmay saqlanib qolgan. Bu masalada ahli ilm orasida ixtilof 
yo‘qdir».  Bu  bilan  olim  musulmonlar  boshqa  din  vakillari  bilan  bir  ja-
miyatda birgalikda tinch hayot kechirishlarida muammo bo‘lishi mumkin 
emasligini ta’kidlaydi.

---

123
TARIXGA NAZAR
ilohiyot borasidagi turli munozaralar, xristianlik va mu-
sulmonlikning nozik ta’limotlari haqidagi bahslar kerak-
siz va ziyon yetkazishi mumkin. Biz oramizdagi farqlar-
ni keskinlashtirmasdan, balki bir-birimizning madaniyat 
va e’tiqodimizga hurmat nuqtai nazaridan qarashga ha-
rakat  qilmog‘imiz  kerak»,  degan  fikrni  ilgari  suradi.  U 
ko‘plab  ilmiy  maqolalarida,  xalqaro  konferensiyalar-
da yurtimizda musulmonlar bilan pravoslavlar orasida 
o‘zaro hurmat qadim dan shakllanganiga e’tibor qaratadi.
Mamlakatimizda tinchlik bo‘lishidan turli konfessiya 
vakillari manfaatdor. Shu sababli ham yurtimizdagi turli 
din vakillari konfessiyalararo muloqotga oid tadbirlarni 
doimiy o‘tkazib turilishining talabdori. 
Bu tadbirlarda har bir konfessiya vakili o‘z faoliya-
ti haqida, millatlararo va konfessiyalararo nizolar kelib 
chiqmasligi uchun nima qilgani haqida to‘xtalib o‘tdi.
O‘zbekiston Bibliya jamiyati ijrochi direktori S. Mi-
tin: «Diniy bag‘rikenglik va qonun ustuvorligi – bu ko‘p 
millatli davlat qurilishi lozim bo‘lgan poydevorning bir 
qismidir», – degan nuqtai nazarni ilgari suradi.
Musulmonlar 
diyorida cherkov 
va ibodatxonalar 
buzilib ketgan 
bo‘lsa, ularni o‘z 
joyida yana qay-
ta tiklb qo‘yish 
mumkin.