Dinlari tarixi

Dinini (e’tiqodini) o‘zgartirayotgan shaxslar (pro-
zelit)larning aksariyati ushbu din aqidalarini chuqur 
tushunib qabul qilmagan, balki missioner tomonidan 
qo‘llanilgan usul ta’siri ostida e’tiqodini o‘zgartirmo-
qda.  Missionerlar  o‘z  faoliyatlarini  quyidagi  usullar 
orqali olib boradilar:
– yoshlarga ingliz, koreys tilini, kompyuterda ishlash-
ni o‘rgatish bahonasida o‘qish kurslar ochish va mazkur 
joylarda o‘z diniga targ‘ib qilish;
–  xorijga  o‘qishga,  ishga  yoki  chet  el  fuqarosi  bilan 
oila qurish uchun jo‘natish bahonasidan foydalanish;  
 – bolalar va o‘smirlarni yoz faslida tog‘li hududlardai 
dam olish lagerlariga jalb qilish va shu yerda ta’sir o‘tka-
zish; 
Missionerlikning 
keltirib chiqargan 
oqibati
Prozelitizmning
ayanchli ko‘rinishi 
Aqlli bo‘lish 
kifoya emas, 
muhimi uni 
ishlata bilishdir.
Rene Dekart

---

118
– hayriya yordami (pul, dori-darmon, kiyim-bosh, 
oziq-ovqat mahsulotlari tarqatish) ko‘rsatish, uy ta’mir-
lashda ko‘mak berish davomida missionerlik harakatla-
rini olib borish;
– bepul tibbiy yordam ko‘rsatish bahonasida bemorga 
ta’sir o‘tkazish;
– bepul ovqat tarqatish.
Shuningdek, ijtimoiy muhofazaga muhtoj oilalarga 
echki, sigir olib berish, bayram kunlari mahallalarda bo-
lalarga  sovg‘alar  tarqatish,  «Muruvvat»  va  «Saxovat» 
uylarida bayram stollari tashkil etish.
Xorazm va Qoraqalpog‘iston Respublikasining murak-
kab ekologik holat mavjud hududlarida «ichimlik suvini 
yaxshilash», «bola va onalarning salomatligini mustah-
kamlash»  kabi  ko‘rinishidan  hayrli  maqsadlarga  yo‘nal-
tirilgan dasturlar doirasida aholi ichida missionerlik fao-
liyati olib borishga qaratilgan harakatlar ham kuzatilgan. 
Mamlakatimizda missionerlik harakatlari ya’ni bir di-
niy konfessiyadagi dindorlarni boshqasiga kiritishga qa-
ratilgan xatti-harakatlar (prozilitizm), shuningdek bosh-
qa  har  qanday  faoliyat  man  etilishi  qonun  hujjatlarida 
belgilangan bo‘lib, bu ushlar bilan shug‘ullangan shaxs-
larni javobgarlikka tortilishga asos bo‘ladi. 
 TARIXGA NAZAR
Agar o‘qisang-u 
o‘ylamasang —  
chalkashib 
qolasan. Agar 
o‘ylasang-u 
o‘qimasang — 
shubha-gumon-
lar tagida qolib 
ketasan.
Konfutsiy
Missionerlarning faoliyati natijasida, XX asrning 70-yillarida AQSh 
ning San-Fransisko shahrida Jim-Jons ismli shaxs tomonidan asos solin-
gan  «Xalq  ibodatxonasi»  nomli  tashkilot  faoliyati  natijasida  912  kishi, 
AQShning Texas shtatida Devid Koresh tomonidan shakllantirilgan «Do-
vud avlodi» nomli sekta faoliyati oqibatida 100 yaqin, Xitoydagi «Falaun-
gun» sektasining ta’limotiga erishganlardan 14000 ortiq, AQShda paydo 
bo‘lgan  «Osmon  darvozasi»  sektasi  a’zolaridan  60  dan  ortiiq,Ugandada 
yuzaga kelgan «Xudoning o‘nta buyrug‘ini qayta tiklash harakati» sektasi 
a’zolaridan 1000 ziyodi o‘z joniga qasad qilganlar.

---

119