Dinamik tiplashtirilgan

Ikki oʻlchovli roʻyxatlar

Koʻplab masalalarda ikki oʻlchovli jadval shaklidagi ma’lumotlarni saqlashga toʻgʻri keladi. Bunday jadvallarni ikki oʻlchovli massivlar deb ham yuritiladi. Puton tilida jadvallarni xar bir elementi roʻyxat boʻlgan roʻyxatlar tarzida ifodalash mumkin. Namuna tariqasida ikki satr va uch ustundan iborat boʻlgan jadvalni quyidagicha yaratish mumkin:

A = [ [1, 2, 3], [4, 5, 6] ]
Bu yerda roʻyxatning birinchi elementi A[0] oʻzida [1, 2, 3] dan iborat roʻyxatni saqlaydi, ya’ni, A[0][0] = 1, A[0][1] = 2, A[0][2] = 3, A[1][0] = 4, A[1][1] = 5, A[1][2] = 6. Boshqacha aytganda, bu roʻyxat quyidagi massivga teng:

Ikki oʻlchovli roʻyxatlarni qayta ishlash uchun odatda ichma-ich joylashgan tsikllardan foydalaniladi. Bunda tashqi tsikl satrlar boʻyicha, ichki tsikl esa ustunlar boʻyicha tashkil qilinadi. Aytaylik, ikki oʻlchovli roʻyxat elementlarini bir-biridan boʻsh joy belgisi bilan ajratgan holda satrga chiqarish talab qilingan boʻlsin. Bu masalani quyidagicha dasturlash mumkin:
A = [ [1, 2, 3], [4, 5, 6] ]
for i in range(len(A)):
for j in range(len(A[i])) :
print(A[i][j], end = ' ')
print()
Ushbu dastur quyidagi natijani ta’minlaydi.

Xuddi shu masalani indekslar boʻyicha tsikllar emas, balki roʻyhat elementlari boʻyicha hal qilish uchun dastur quyidagicha yoziladi:
for row in A:
for elem in row:
print(elem, end = ' ')
print()
Ekranga bitta satrni chiqarish uchun join metodidan foydalanish mumkin:
for row in A:
print(' '.join(list(map(str, row))))
Masala-2. A[2, 4] roʻyxat elementlarining oʻrta arifmetik yigʻindisi topilsin.
Echish gʻoyasi. Dastlab A roʻyxatni namuna tariqasida tashkil qilamiz. Soʻngra ularning yigʻindisini hisoblab, 8 ga boʻlinadi. Dasturni quyidagicha ishlab chiqish mumkin: