Dilorom qosimova menejment nazariyasi

Eski va  zamonaviy  tashkilotlarni  taqqoslash
Eski tashkilot
Zamonaviy tashkilot
Yirik  ta sh k ilo tla rn in g   kam   soni, 
g igant  ta sh k ilo tlarn in g  yo'qligi
F a v q u lo d d a   tijo ra t  va  n o tijo ra t 
qudratli  tashkilotlarning ko‘p  sonliligi
R a h b a r l a r n i n g   n i s b a t a n   k o ‘p 
b o 'lm a g an   soni,  o ‘rta   b o 'g 'in   rah- 
barlarining am alda  yo'qligi
R ahbarlarning,  o 'rta   b o 'g 'in   rah- 
barlarining k o ‘p  sonliligi
B o s h q a r u v   is h i  n o m e n e jm e n t 
faoliyatidan ko'pincha  ajralm agan va 
bo'linm agan
M e n ejm en t  guruhlari  aniq  tavsif- 
langan.  M enejm ent  ishi nom enejm ent 
ishidan  aniq  idrok  qilinadi  va  ajra- 
tiladi
Tashkilotda rahbar  lavozimini  egal- 
lash ko'pincha tug'ilish huquqi bo'yicha 
yoki  kuch  ishlatish  yo'li  bilan  am al­
ga oshirilgan
Tashkilot  uchun  m uhim  qarorlarni 
qabul  qilish  qobiliyatiga  eg a  b o 'lg an  
k o ‘p  sonli  kishilar
B u y ru q   v a  in tu its iy a g a   e ’tib o r 
berish
Jam oa  ishiga  va oqilonalikka  e ’tibor 
berish
Tarixda  bizning  vaqtimizda  boshqarilayotgan  tashkilotlar  kabi 
boshqarilgan  tashkilotlar  mavjud  bo'lgan.  Bunga  Rim  katolik  cherkovi 
yorqin  misol  bo'ladi.  Oddiy  tuzilma:  Papa,  kardinal,  arxiyepiskop, 
yepiskop  va  prixodskoy  svyashennik.  Bu  xristianlik  asoschilari
2,3

---

tom onidan  beigilab  berilgan  tuzilma  hozirgi  paytda  ham   muvaffa- 
qiyatli  ravishda  ishlab  turibdi  va  bugun  paydo  bo'lgan  ko ‘p  tashki­
lotlar  tu zilm a sig a  q arag an d a  ancha  «zamonaviydir».  Balki  bu  -  
ayrim   am aliy  tashkilotlar  ham ,  b u t u n   xalqlar  ham   paydo  b o ‘lib 
y o ‘q  bo'layotgan  bir  paytda  Rim  katolik  cherkovining  k o ‘p  asrlar 
davom ida  g u llaganining  muhirn  sababi  bo'lsa  kerak.  Z am onaviv 
harbiy  tashkilotlar  ham   k o ‘p  tom onlam a  qadimgi  Rim  tashkilotlari- 
ga  juda  o'x shaydi.  A m m o,  qadim dagi  b o sh q aru v   va  tashkilotlar 
zamonaviylaridan  sezilarli  darajada  farq  qiladi.
Garchi  tashkilotlar,  dunyo  qancha  mavjud  bo'lsa,  deyarli  shun- 
cha  mavjud  b o ‘lsa-da,  xali  hech  kim  XX  asrgacha  tashkilotlarni 
qanday  qilib  tartibli  ravishda  boshqarish  ustida  o ‘ylab  k o 'rm aganga 
o'xshaydi.  Insonlarni  tashkilotlarni  boshqarish  em as,  balki  ulardan 
toydalanib,  ko'proq  m ablag'  orttirish,  kuchli  siyosiy  hukmronlikka 
ega  bo'lish  qiziqtirgan.  H a tto   tashkilotni  sam arali  boshqarishdan 
kelib  chiqadigan  pragm atik  ko'rinishdagi  m anfaat  ham  m enejm ent 
usullariga  va  vositalariga  astoydil  qiziqish  u y g ‘ota  olmagan.
XX  asr  boshlarida  Robert  O uen  ko‘p  vaqtini  boshqa  insonlar 
yordamida  tashkilot  maqsadlariga  erishish  muam molariga  bag'ishladi. 
U  ishchilarga  d urust  uy-joy  berdi,  ishchilarni  ochiq-oydin  va  adolatli 
baholash  tizimini  ishlab  chiqdi  va  yaxshi  ishi  uch u n   qo'shim cha 
ish  haqi  bilan  moddiy  rag'batlantirishni  rivojlantirdi.  0 ‘z  vaqti  uchun 
nihoyatda  z o ‘r  bo'lgan  ushbu  novatorlik  islohotlari  rahbarlik  roli 
va  voqelikning  inson  idrokiga  noyob  ravishda  shiddat  bilan  kirib 
kelishi  b o ’ldi.  Insonlar  «bu  ajoyib  ijtimoiy  tajriba»ni  o'z  ko'zlari 
bilan  ko'rish  uchun  unin g   S hotlandiyaning  Nyu  Lanark  shahridagi 
fabrikasiga  kelishar  edi.  Ammo,  fabrika  g'oyat  katta  daromad  kelti- 
rishiga  qaramay,  boshqa  ishbilarrnonlar  O uenning  islohotlarida  aqli 
rasolik  ko'rishm agcn.  Bilishimizcha,  ularning hech  biri  undan  o'rnak 
olm agan.