Dilorom qosimova menejment nazariyasi

Q o'shm a  k o r x o n a la rd a   m a rk e tin g   s tr a te g iy a s in i 
ish la b   ch iq ish
Yog'  m ahsulotlari  ishlab  chiqrish  hajm i  un in g   taklif  darajasini 
ifodalaydi.  Bu  sohadagi  m ark e tin g   m uhiti  holati  va  rivojlanish  ten- 
densiyalari  ko 'p  jihatdan  viloyat  va  tum anlarda  faoliyat  yurituvchi 
turli  xo'jaliklam ing  re su rslar  salohiyatidan  foydalanish  ko'rsatkich- 
lariga  bog'liq  bo'ladi.  Shu  boisdan,  ushbu  salohiyatni  tak ro r  ishlab 
chiqarishning   asosiy  elem enti  sifatida  baholash  zaru rati  tug'iladi. 
«R esurslar  salohiyati»  tu sh u n ch asin i  aniqlashda  turli  xil  fikrlash 
doiralari  m avjud.
S hu  m unosabat  bilan  m azkur  tu sh u n ch an in g   rossiyalik  olimlar 
izohlagan  talqinini  ko'rib  chiqam iz.  U larning  fikriga  ko'ra,  re su rs­
lar  bilan  t a ’m in lan g an lik n in g   o'zini  oshirib  q o 'y ish n i  p ro g ressiv  
rivojlanish  deb  tan   olish  m um kin  em as.  S hu  m unosabat  bilan  re su rs­
lar salohiyatini  baholash  bo'yicha  tadqiqotlar alohida  qiziqish  uyg'otib, 
n atu ral  om illar  asosida  yaratilgan  moddiy,  m ehnat  va  yer  resurs- 
larin in g   in teg ra l  k o 'rsa tk ic h i  sifatida  aniqlanadi.  Bu  esa  n arx lar 
inflyatsiyaga  bog'liq  bo'lmasligini  ta ’minlaydi  ham da  resurslar  bilan 
t a ’m inlashni  b itta   obyekt  uchun  va  obyektlar  yig'ind isining   b itta 
davr  uchun  dinamikasini  solishtirm a  tahlil  qilishga  imkon  yaratadi.
Yog'  m ahsulotlari  m intaqaviy  bozorini  shakllantirish  m a’muriy- 
buyruqbozlik  tizim i  sh aro itlarid a  tarm o q lar  va  idoralar  doirasida 
jam iyat  resurslarining  m a’lum   bir  mexanizmi  am al  qilganligi  sababli 
y uzaga  kelgan  jiddiy  qaram a-qarshiliklarga  duch  keladi.  Ilgari  yog' 
m ahsulotlari  ishlab  chiqarish,  qay ta  ishlash,  tayyorlash   va  sotish 
bilan  shug'ullanuvchi  korxonalar  o'zaro  va  iste’molchilar  bilan  mus-
209

---

tahkam   aloqalarga  ega  bo'lgan.  Bunga,  shuningdek,  m ahsulotlarning 
asosiy  qismi  davlat  buyurtm asi  bo'yicha  sotilishi  ham   sabab  bo'lgan. 
Hozirgi  sharoitlarda  yog‘  m ahsulotlari  ishlab  chiqaruvchi  korxonalar 
bozorni  o'rganish,  narx  hosil  bo'lishi  va  rejalashtirish  funksiyalarini 
bajarishi  lozim.  Ayni  paytda  bu  funksiyalar  in tu itiv   ravishda,  is- 
tiqbolni  hisobga  olm agan  holda  am alga  oshirilmoqda.
Yuqorida  bayon  etilgan  strateg iy a n i  ishlab  chiqishda  muqobil- 
lashtirish  m asalasini  yechish  uchun  dastlabki  m a’lum otlar  sifatida 
T o sh k e n t  s h a rid a g i  « T o sh k en t  y o g '-m o y   k o m b in ati»   O A Jn in g
2007-yilda  yog'  m ahsulotlari  ishlab  chiqarishdagi  hisobot  m a ’lum ot- 
laridan  foydalanildi.