Јділет Ќабылов

кеңк-кеңк күлу 
 
 
Шал кеңк-кеңк күлді. Олардың кеңк-кеңк 
күлкісі мен кергіме дауы да құлағына 
майдай жағады. 
күмілжі күлкі 
 
байқалар-байқалмас 
күмілжі күлкі; 
(кімді) мүсіркеп 
отырғаны белгісіз 
күмілжі күлкі
 
Бір езуінде байқалар-байқалмас күмілжі 
күлкі тұрды. Әлекеңнің не оны, не 
Ахметовты мүсіркеп отырғаны белгісіз, 
езуіне бір күмілжі күлкі оралды.
 
кеу-кеу күлкі 
 
 
Біз анадай жерге ұзап кеткен соң ғана 
қайтадан кеу-кеу күлкі естілді. 

---

161 
көзінен жас 
аққанша күлу 
 
Бұл сары ала шатырдың есігін жұлқып 
ашып шығып бара жатқан досының 
артынан көзінен жас аққанша, ішін басып 
күле берді, күле берді. 
көздерін сүртіп 
күлу 
 
Ол айтқанын істетіп, ән салудан 
құтылғанына мәз, ал мынау айналасындағы 
біреулері көздерін сүртіп, біреулері іштерін 
ұстап, енді біреулері бетін шымшып, 
қыран-топан боп қырыла күліп жатқан көп 
халықтың неменеге қағанағы қарк, сағанағы 
сарқ бола қалғанында оның шаруасы жоқ. 
қақақу-күлкі 
 
 
Оның бетінде нөкер қыздардың жай 
күндергі қақақу-күлкі шаттығына атымен 
ұқсамайтын өзгеше бір қуаныш табы тұр. 
қараптан-қарап 
күлу 
 
Артынан қараптан-қарап күлетін болды. 
қарқ-қарқ күлкі 
 
бірінің сөзін бірі іліп 
ала жөнеліп қарқ-қарқ 
күлу
 
Бүйірлі жез шайқазанды ортаға алып, бір-
бір аққұманды дербес иемденген топ-топ 
еркектер бірінің сөзін бірі іліп ала жөнеліп, 
қарқ-қарқ күліп қағытпа сөзге қарық болып 
жатыр. Қазақтың асындағыдай қарқ-қарқ 
күлкі де, өжеңдескен дау-жанжал да, шырқ 
ұрап көкке сермеген ән де, тартылған күй де 
жоқ.
 
қарқылдап күлу 
 
 
Сонда бұл қарқылдап күлген-ді. ...ал енді 
жазатайым қарқылдап күле қалса, көздері 
тас төбелерінен шығып кетеді. 
қарқылдасқан күлкі 
 
 
Анау жиделердің түбінде талай-талай 
қауқылдасқан мәслихат қызып,
қарқылдасқан күлкі естіліп жатыпты. 
қинала күлу 
 
Неге екені белгісіз, қинала күлді. 
қияңқы мысқыл 
 
 
Әйтпесе ол мынау жан алғыштай жалаңдап 
қыр соңынан қалмай қойған қияңқы 
мысқылдан құтыла алмайды
 
қоштап күлу 
 
 
...әдемі келіншектің бұлтиған бетінде жылт 
ете қалған бір жұмбақ күлкіні аңдап 
үлгерді. Қоштап күлгені де, мошқап күлгені 
де белгісіз. 
қуақы күлкі 
 
Көзінің қиығына қуақы күлкі үйіріледі.
 
қулана жымию 
 
 
Шыңғыс хан Шидүргенің жүзіне қарап, 
қулана жымиып қойды. 
қылмың-қылмың 
күлкі 
 
Қып-қызыл күн қылмың-қылмың күліп 
қояды.
 
қымсына күлімдеу
 
аппақ тістерін 
жарқырата көрсетіп, 
қымсына күлімдеу
 
Жамал жігіт құшағынан жалма-жан басын 
жұлып ап, бұған аппақ тістерін жарқырата 
көрсетіп, қымсына күлімдей бір қарады. 

---

162 
қымсына күлу 
көзінің астымен қарап 
қымсына күлу 
...оның миығына сондай бір сүйкімді, 
сондай сұсты, сондай тәкаппар күлкі іліккен 
албыраған алқызыл еріндері мен көкірегіңді 
шоқ боп қаритын нәркес көздері келеді, 
шыны аяғыңды беріп жатып, көзінің 
астымен қарап қымсына күлгені келеді.