Diktantlar

Zergerlik óneri
Tallaw diktantı
Kelbetliklerdi tabıw

Xalqımızdıń ótkendegi tariyxı qızıq hám bay. Al mádeniyatı barlıq waqıtta tariyx penen tıǵız baylanısta bolǵanın kóremiz. Ayrıqsha zergerlik óneriniń sırı pútkilley ózgeshe. Onıń álwan túrli oyma naǵısları sonshelli názik, aqılıńa uǵras kelmeytuǵın kóz ılǵısız bórtikleriniń gúl-gúlsheleri sırǵıǵan jemislerdi bayqas eteseń. Biraq, buǵan jetik qaramasań olardı bayqamaysań. Zergerlerdiń ilgir zeyinli, qıyal párwazınıń keńligin xalıq dástanlarında, shayırlarımızdıń yoshlı qosıqlarında berilgenliginiń gúwası bolamız. Sebebi olardıń gúlge tán názikligin tek shayırlar ǵana bere alǵan. Buǵan mısal xalqımızdın eń dáslepki payda bolǵan saz ásbaplarınan shınqobız, qobız, duwtar, balaman, sırnay usaǵan asbaplarınıń dástanlarda jiyi ushırasıwın atap ótiwge boladı. Olar hátteki házirgi biziń zamanımızdıń rawajlanǵan mádeniyatında da óz áhmietin joyıtqan joq. Al, usınıń menen birge bulardıń hammesinde de zergerlerdiń qosqan úlesi ayırıqsha.

Sonday-aq xalqımızdıń qol óneri tuwındılarınıń hasıl ǵáziynesi xalıq sheberliginiń belgili bir tarawın rawajlandırıwshı zergerlerimizdiń miyneti bolıp tabıladi. (134 sóz) (G. Kamalova)


Tallaw diktantı
Morfologiya. Sanlıq teması boyınsha
Sanlıq sózlerdiń naqıl-maqallarda qollanılıwı

Jer aydasań gúz ayda
Gúz aydamasań júz ayda.


Elli tillalıq arbanı
Eki yarım teńgelik kósher buzar.


Alpıs qulan at bolmas
Atasına nálet onıń.


Altı kún tan bolǵansha
Bir kún bura bol.


Bir qumalaq bir qarın
Maydı shiritedi.

Aydaǵanıń bes eshki

Isqırıǵıń jer jarar.


Bir hárip úyretken ustazǵa
Qırıq jıl sálem ber.

Jaqsı atqa bir qamshı

Jaman atqa mıń qamshı.


Bir kún urısqannıń
Qırıq kún nesiybesi qırqılar.
Beresige besew kóp
Alasıǵa altaw az.


Bir gúl tolıp ashıladı
Bir gúl solıp ashıladı.


Tórt ayaqlı da bota tatıw
Eki ayaqlı da bóle tatıw.


Mıń siz bizden
Bir shıj-bıj sizden.


Bir úydi jeti erkek toltırmaydı
Bir hayal toltıradı.


Qırıq jıl baylıq joq
Qırıq jıl jarlıliq joq.


Bir jetimniń basın sıypaǵan
Kabaǵa barǵan menen teń.


On balanı bir ata saqlaydı
On bala bir atanı zorǵa saqlaydı.
(130 sóz)