Dermatovenerologiya va estetik tibbiyot

Зооноз, 
ёки ўткир некротик тери лейшмани-
ози касаллик манбаи, катта ва қизил думли қум 
сичқони ва бошқа кемирувчилар ҳам бўлиши 
мумкин. улар Республикамизнинг чўл худудлари-
да кенг тарқалган [4, 5, 6].
тери лейшманиоз касаллиги билан барча ёш-
дагилар касалланиши мумкин. инкубацион дав-
ри,
 
асосан, 1-ва тўрт ҳафтагача, баъзан 1,5–2 
ойгача давом этади. касалликдан сўнг мустаҳкам 
иммунитет пайдо бўлиб, бир умрга сақланади. 
касаллик 2–10 % қайталаниши мумкин. касаллик 
асосан ёзнинг охири ва куз ойларида қайд этила-
ди [9, 11, 13].
антропоноз
 
тери лейшманиози касалликги 
асосан искаптопарлар мавжуд бўлган шаҳар ва 
вилоят шаҳарларида қайд этилади. маҳаллий 
аҳолидан кўпинча болалар, четдан келганлар-
дан барча ёшдагилар касалланади. касал-
лик тарқатувчиларнинг фаоллиги билан боғлиқ 
бўлиб, асосан ёз ва куз мавсумида учрайди. ин-
фекция манбаи – бемор одам, баъзан итлар ҳам 
бўлиши мумкин. касаллик аҳоли зич жойлашган 
пунктларда кўпроқ учрайди, чунки касаллик ис-
кабтопарларни урғочиси-Phlebotomus sergenti 
орқали одамдан одамга юқади. бемордан қонни 
сўргандан кейин москитлар 6–8 кунда зарар-
ли бўлади. соғ одамни искабтопар чивинлари 
чаққанида касаллик юқади [7, 15].
инкубацион даври 2–3 ой ва 1,5 йилгача да-
вом этиши мумкин ва 2 та характерли белгиси 
билан: тананинг юз, қўл ва оёқларида яраларни 
секин пайдо бўлиши ва тери зооноз лейшмани-
озига нисбатан терида яраларни камлиги билан 
ажралиб туради [17].
тери лейшманиоз касаллигида беморларни 
касалхонага ётқизиш клиник кўрсатмасига қараб 
ётқизилади. айрим ҳолларда даволашсиз ҳам 
беморларни тузалиши мумкин. касалланган бе-
морларда иммунитет мустаҳкам қолади.
бутун жахон соғликни сақлаш ташкилотининг 
(сст) маьлумотларига қараганда ҳар бир регион-
да лейшманиоз қўзғатувчилари ўзига хослиги би-
лан ажралиб туради [16].